طراحی مدل مفهومی نظام علمی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اندیشۀ مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)

Abstract

توسعه و رشد علمی یکی از شاخص‌های بسیار حیاتی برای هر کشور توسعه‌یافته یا در حال توسعه محسوب می‌شود. طبق فرمایشات مقام معظم رهبری (دام‌ظله‌العالی) اهمیت این موضوع تا جایی است که سلطه فرهنگی هر کشوری توسط اقتدار اقتصادی حاصل می‌شود و آن نیز ناشی از اقتدار علمی است. همچنین، دین مبین اسلام توصیه‌های زیادی در حوزه علم‌آموزی، تعلیم و زندگی عالمانه ارائه می‌کند و علم‌آموزی را موجب استحکام پایه‌های دینی و حافظ دین می‌داند که سبب می‌شود فرد عالم از هرگونه لغزشی محفوظ بماند؛ از طرف دیگر، تحصیل علم چنان اهمیت دارد که برای حفظ هویت، موجودیت، اسلامیت و استقلال کشور همراه با تضمین آینده مطلوب و منتظر، علم‌محوری و علم‌آموزی بهترین راهکار بوده و موتور محرکه پیشرفت در تمام زمینه‌هاست. از نگاه دیگر، پیشرفت علمی قابلیت وصول به آرمان‌های والا، ارزش‌های حقیقی و فضائل انسانی را داراست و به‌وسیله آن است که یک ملت می‌تواند در دنیای معاصر اثرگذار باشد و یا در مبادلات علمی دنیا نقش مفیدی ایفا نماید؛ بنابراین، علم‌محوری و تحصیل آن، علاوه بر آنکه یک کشور را به استقلال، عدم وابستگی و نفی سلطه صاحبان قدرت و ثروت می‌رساند، می‌تواند موجب عزت و مایه حیات و طراوت یک جامعه باشد. بدین منظور، در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که نظام علمی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) چیست و دارای چه مؤلفه‌‌ها، ارکان و روابطی است؟ بدین منظور، با استفاده از استراتژی نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری‌شده حاصل از مصاحبه و مستندات، دو مدل مفهومی نظام علمی استخراج شده است.