تحقیقات تاریخ اجتماعی: Recent submissions

در حال نمایش موارد 1 - 20 از 180

  • میراث مدیریت شهری تهران در گذار به مدرنیته ؛ مطالعه موردی: انتخابات و مشارکت جمعی (1285-1320) 

    بی طرفان, محمد (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    شهر در طول تاریخ به صورت سنتی و بر مبنای تجربه ایرانی اداره می شد. از اواسط دوره قاجاریه براساس رویکردهای اروپایی روند اداره شهر تغییر کرد. رویدادهایی نظیر بازگشت دانش آموختگان ایرانی موسسه های اروپایی، تاسیس مدرسه دارالفنون، ...

  • کارکرد و کژکارکردهای خواجگان در دربار قاجار 

    خزائی, یعقوب (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    مقاله حاضر سعی در تبیین و ایضاح کارکرد و کژکارکردهای خواجگان در دربار قاجاریه دارد. نویسنده موضوع حاضر را بر بنیاد نظریه کارکردگرایی و کژکارکردی تجزیه و تحلیل نموده است و بر این اساس پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه چه ...

  • کنشگران خاموش و میدان سیاست: بررسی نقش زنان در جنبش ملی نفت 

    معتقدی, ربابه (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    چکیده:این پژوهش به بازنمایی نقش زنان در جنبش ملی‌شدن نفت تا کودتای ۲۸ مرداد در سالهای ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۲ می‌پردازد و می‌کوشد تا مشارکت و چگونگی تلاش زنان به عنوان بخشی از جامعه در جریان نهضت ملی‌شدن نفت را بررسی کند. دغدغه اصلی ...

  • چند لایه بودن مفهوم شهر در دوره ساسانی 

    غیاثی, امید؛ زرین کوب, روزبه (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    در دوره ساسانی شهرهای بسیاری ساخته و یا نوسازی شد و مورخان سده‌های نخستین اسلامی شهرسازی را از ویژگی‌های بنیادین شاهان ساسانی برشمرده‌اند. از آغاز دوره ساسانی و با روی کار آمدن شاهانی مانند اردشیر بابکان و شاپور یکم روند ...

  • رشد و تحول افکار فمنیستی در ایران و بررسی آن از جنگ جهانی اول تا جنگ جهانی دوم 

    جوانمردی, علیه؛ پورمحمدی املشی, نصراله؛ فلاح توتکار, حجت (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    فمینیسم از جمله جنبش‌های مهم اجتماعی در دنیا هست که توانست تغییرات گسترده‌ای در وضعیت زنان به وجود بیاورد، اما تلقی تحصیلکردگان مناطق گوناگون جهان از این جنبش یکسان و همانند نبوده است. زنان و مردان تحصیلکرده‌ی ایران هم تحت ...

  • بارخوانی نقادانه مطالعات فرودستان: مسئله سلطه فرودست و ضرورت یک بازاندیشی 

    عنبری, موسی؛ سوری, نرگس؛ جلایی پور, حمیدرضا (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    نوشتار حاضر با تکیه بر منطق نظری مطالعات فرودستان به نقد درونی آن پرداختهو پرسش اصلی‌ آن این است که آیا می‌توان علی‌رغم داعیه این مطالعات سویه نخبه‌گرایانه‌ای در آن ردیابی کرد؟ بدین منظور با استفاده از روش تحلیل ثانویه و ...

  • مولفه‌های هویت ایرانی در میان پناهندگان فرقه دمکرات آذربایجان در جمهوری آذربایجان 

    درازی, علی؛ علی صوفی, علیرضا؛ دهنوی, نظام علی (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    مؤلفه‌های هویت ایرانی در میان پناهندگان فرقه دمکرات آذربایجاندر جمهوری آذربایجانچکیدهفرقه دمکرات آذربایجان با حمایت شوروی در سال 1324 ش تشکیل شد و پس از یک سال فروپاشید. یکی از پیامدهای برجسته فروپاشی این حکومت، پناهنده ...

  • تأملی در «چیستی» و «ماهیت» تاریخ اجتماعی 

    ماخانی, محمدجلال؛ ملائی توانی, علیرضا (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    تاریخ اجتماعی یکی از شاخه‌های مشهور در مطالعات تاریخی است و این مقاله در پی ارائۀ تصویری از چارچوب دانشِ تاریخ اجتماعی است. اگرچه «چیستی» و «ماهیت» این دانش همواره مورد توجه دانشوران این حوزه بوده است، با این حال به نظر ...

  • زندگی روزانه کارگران مهاجر ایرانی در جنوب قفقاز؛ مطالعه موردی: وضعیت مسکن(از1266تا 1332ق/1850تا 1914م) 

    آقاجری, سید هاشم؛ احمدی, مهدی؛ رحمانیان, داریوش (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2024-01-21)
    مهاجرت نیروی کار ایرانی به قفقاز از1266ق/1850م شروع شد به­گونه­ای که هر ساله چندین هزار نفر کشور را ترک می­کردند و در کارخانه‌ها، صنایع نفت، مزارع و اسکله‌ها در بدترین شرایط مشغول به کار می­شدند. یکی از مهمترین مسائلی که ...

  • زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی و سیر شکل‌گیری شرکت‌های قالی‌بافی در شهر قزوین 

    شادلو, داود؛ ایرانپور, امین؛ رشادی, حجت‌‌الله (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    در اواسط دورة قاجار،شرکت‌‌های چندملیتی تولید‌وتجارت صنعت‌فرش‌ایران را در دست گرفتند اما جنگ‌جهانی‌اول فعالیت آن‌ها را متوقف کرد.ازاین‌رو در اوایل دورة پهلوی،شرایط خلع‌ید شرکت‌های چندملیتی فراهم شد.در پی آن،با حمایت ...

  • بازنمایی باورهای ماوراء الطبیعی در دستبافته های عشایر بلوچ 

    عرفان منش, ساحل؛ نعمت شهربابکی, ابوالقاسم؛ عزیزی, حسن (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    طلسم و تعویذ از جمله اشیائی است که بشر از گذشته تا کنون برای رفع بلایا و مصائب از آنها استفاده ‌کرده است. از جمله اقوامی که استفاده از طلسم در بین آنها امروزه نیز رواج دارد، عشایر بلوچ هستند. آنان برای دفع بلاها و دوری از ...

  • مقدمه‌ای تحلیلی در حفاظت و مرمت بناهای تاریخی از منظر تاریخ اجتماعی 

    کیهان پور, محسن (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    خلقِ آثار ارزشمندِ هنری و معماری را در هر جامعه ای بخش مهمی از کنشهایِ فرهنگی ـاجتماعی محسوب میشود. اقدامات حفاظتی و مرمتیِ احتمالی در این آثار نیز به تبعِ آن، میتواند کنشی فرهنگی و اجتماعی باشد. عموماً امر حفاظت‌ومرمت از ...

  • تاریخ اجتماعی معماری خانه و زندگی خانگی 

    حسینی, مهدی (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    رهیافت به تاریخ معماری خانگی ایران با نظر به تاریخ‌ اجتماعی آن به‌منزلۀ دانشی میان‌رشته‌ای هنوز نوپاست؛ در حالی که شواهد مرتبط با معماری خانه‌ها در میان منابع تاریخی کم نیست. راه منطقی برای این کار فهم و ایضاح روش‌ها و ...

  • دلالت‌های اجتماعی و فرهنگی تصویرگری نَبَطی و تأثیر آن بر ذهنیّت‌های تصویری در عربستان مرکزی 

    ذیلابی, نگار (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    فرهنگ نَبَطی در زمینۀ تصویرگری گنجینه‌ای غنی از مضامین کهنِ همسایگان پیرامونی و ذهنیّات بومی بوده که طی سده‌های متمادی بالیده و گسترش یافت، و برخی از بن‌مایه‌های آن در سرزمین‌های مرتبط به‌خصوص همسایه جنوبی ــ عربستان مرکزی ...

  • بازتاب ایران پیش از اسلام در نمایشنامه جنگ مشرق و مغرب یا داریوش سوم (کدمانس) اثر یقیکیان با توجه به رویکرد تاریخگرایانه ابتدای دوران پهلوی 

    دادخواه تهرانی, مریم؛ ابراهیمی, عرفان (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    در اواخر دورا ن قاجار و با فروکش کردن احساسات مشروطه گرایانه و ضعف حکومت مرکزی، تاریخ ایران باستان بیش از پیش مورد توجه هنرمندان قرار گرفت. بعد از قدرت گرفتن رضا خان و افزایش کاوشگری باستان شناسی در نقاط مختلف ایران، بسیاری ...

  • واقعیت زیسته‌ی بصری و بازنمایی تصویر زنان در نگاره‌های خمسه تهماسبی 

    شیرازی, فاطمه (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    بیان مسئله: خمسه نظامی از جمله کتب بسیارغنی ادب فارسی است که به دلیل داشتن منظومه هایی عاشقانه وغنایی بارها مورد توجه نگارگران اعصار مختلف قرار گرفته و در عین حال، بستری مطلوب جهت مطالعه‌ی تاریخ اجتماعی و جایگاه فرهنگی ...

  • عکس های ورناکولار: تاریخ اجتماعیِ بصری 

    حسن پور, محمد (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)
    بیان مسئله: عکسهای ورناکولار که عموماً عکسهای روزمره و ببین وبنداز، عکسهای اداره جات تشخیص هویت و پلیس و غیره را شامل می شوند، بخاطر ثبت انواع کیفیات حاضر در زندگی روزانه و پیوند اساسی با کنشها، باورها، عادات و روش های ...

  • عملکرد مجلس شورای ملی در تنظیم روابط دولت و اصناف در حوزه قوانین مالیاتی(دوره پهلوی اول) 

    شیرین بخش, زهره (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)
    در دوره رضاشاه، درآمدهای مالیاتی به یکی از مهم ترین منابع کسب درآمد برای اجرای برنامه های نوسازی دولت و ساماندهی امور مالی و مالیاتی به یکی از مهم ترین دغدغه های مجلس شورای ملی مبدل گردید.در پی طرح مطالبات اصناف و دولت به ...

  • کشاورزان کردستان و برنامه های اصلاحات اقتصادی در دوره پهلوی دوم( مطالعۀ اسنادی) 

    رحمانی فلاح, سجاد؛ حسینی, میرهادی؛ آقامیرزایی, سید اصغر (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)
    برنامه‌های پنج‌گانه عمرانی و توسعۀ دورۀ پهلوی دوم سال 1327 به تصویب رسید. هدف اصلی برنامه‌های عمرانی این دوره، تغییر بنیان‌های اقتصادی و اجتماعی جامعۀ سنتی ایران به یک کشور توسعه یافته بود که مهم‌ترین مؤلفه‌های آن بالا ...

  • ارزیابی اعتراضات مردم به تخلفات انتخابات مجالس20-22 شورای ملی ( 1339- 1346) مطالعة موردی: کردستان 

    خسروزاده, سیروان (پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)
    به دنبال کودتای 28 مرداد 1332 دوره­ای از رکود و محدویت بر فضای سیاسی کشور حکمفرما شد. از این رو وعده برگزاری انتخابات آزاد از سوی محمد رضاشاه در آستانة انتخابات مجلس بیستم در سال 1339 نقطه­ عطفی بااهمیت قلمداد می­شد و ...