تحقیقات تاریخ اجتماعی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
جایگاه و نقش نمادین قلمدان در بستر تاریخ اجتماعی قاجار
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)اشیاء و آثار هنری هر دوره می‌توانند راوی تاریخ و سبک زندگی مردمان آن دوره باشند. ازجمله این اشیاء قلمدان است که کارکرد و جایگاه مهمی در متن زندگی اجتماعی و فرهنگی ایرانیان دوران قاجار داشت. ازاین‌رو مسئله این پژوهش واکاوی ...
-
زمینه‌های اجتماعی و اقتصادی و سیر شکل‌گیری شرکتهای قالی‌بافی در شهر قزوین
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)در اواسط دورة قاجار،شرکتهای چندملیتی تولید‌وتجارت صنعت‌فرش‌ایران را در دست گرفتند اما جنگ‌جهانی‌اول فعالیت آنها را متوقف کرد.ازاین‌رو در اوایل دورة پهلوی،شرایط خلع‌ید شرکتهای چندملیتی فراهم شد.در پی آن،با حمایت ...
-
بازنمایی باورهای ماوراء الطبیعی در دستبافته های عشایر بلوچ
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)طلسم و تعویذ از جمله اشیائی است که بشر از گذشته تا کنون برای رفع بلایا و مصائب از آنها استفاده کرده است. از جمله اقوامی که استفاده از طلسم در بین آنها امروزه نیز رواج دارد، عشایر بلوچ هستند. آنان برای دفع بلاها و دوری از ...
-
مقدمه‌ای تحلیلی در حفاظت و مرمت بناهای تاریخی از منظر تاریخ اجتماعی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)خلقِ آثار ارزشمندِ هنری و معماری را در هر جامعه ای بخش مهمی از کنشهایِ فرهنگی ـاجتماعی محسوب میشود. اقدامات حفاظتی و مرمتیِ احتمالی در این آثار نیز به تبعِ آن، میتواند کنشی فرهنگی و اجتماعی باشد. عموماً امر حفاظت‌ومرمت از ...
-
دلالت‌های اجتماعی و فرهنگی تصویرگری نَبَطی و تأثیر آن بر ذهنیّت‌های تصویری در عربستان مرکزی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)فرهنگ نَبَطی در زمینۀ تصویرگری گنجینه‌ای غنی از مضامین کهنِ همسایگان پیرامونی و ذهنیّات بومی بوده که طی سده‌های متمادی بالیده و گسترش یافت، و برخی از بن‌مایه‌های آن در سرزمین‌های مرتبط به‌خصوص همسایه جنوبی ــ عربستان مرکزی ...
-
تاریخ اجتماعی معماری خانه و زندگی خانگی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)رهیافت به تاریخ معماری خانگی ایران با نظر به تاریخ اجتماعی آن به‌منزلۀ دانشی میان‌رشته‌ای هنوز نوپاست؛ در حالی که شواهد مرتبط با معماری خانه‌ها در میان منابع تاریخی کم نیست. راه منطقی برای این کار فهم و ایضاح روشها و ...
-
بازتاب ایران پیش از اسلام در نمایشنامه جنگ مشرق و مغرب یا داریوش سوم (کدمانس) اثر یقیکیان با توجه به رویکرد تاریخگرایانه ابتدای دوران پهلوی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)در اواخر دورا ن قاجار و با فروکش کردن احساسات مشروطه گرایانه و ضعف حکومت مرکزی، تاریخ ایران باستان بیش از پیش مورد توجه هنرمندان قرار گرفت. بعد از قدرت گرفتن رضا خان و افزایش کاوشگری باستان شناسی در نقاط مختلف ایران، بسیاری ...
-
تحلیل تاریخی اجتماعی مفهوم خلاقیت در طراحی سنتی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)طراحی سنتی اصطلاحی است که به دو معنی به کار گرفته میشود، نخست به معنی ترسیم نقوش و آرایه‌های تزئینیِ دارای سابقۀ تاریخی و دوم به معنی دیزاین و فرایند رسیدن به طرح محصول. این پژوهش روی معنی دوم تمرکز دارد. طراحی سنتی (با ...
-
واقعیت زیسته‌ی بصری و بازنمایی تصویر زنان در نگاره‌های خمسه تهماسبی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)بیان مسئله: خمسه نظامی از جمله کتب بسیارغنی ادب فارسی است که به دلیل داشتن منظومه هایی عاشقانه وغنایی بارها مورد توجه نگارگران اعصار مختلف قرار گرفته و در عین حال، بستری مطلوب جهت مطالعه‌ی تاریخ اجتماعی و جایگاه فرهنگی ...
-
عکس های ورناکولار: تاریخ اجتماعیِ بصری
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)بیان مسئله: عکسهای ورناکولار که عموماً عکسهای روزمره و ببین وبنداز، عکسهای اداره جات تشخیص هویت و پلیس و غیره را شامل می شوند، بخاطر ثبت انواع کیفیات حاضر در زندگی روزانه و پیوند اساسی با کنشها، باورها، عادات و روش های ...
-
بازخوانی جایگاه و هویت زنان هنرمند قاجاری با نگاهی به رقم‌ها و ترقیم‌ها (در گذار از عهد فتحعلی‌شاه تا آغاز پهلوی)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-08-23)تاریخ هنر ایران اساسا تاریخی درباری و مردانه است و حامیان و هنرمندانش را مردان تشکیل داده‌اند. در این فضای مردسالار اگر هم جایی برای حضور زنان بوده باشد، آثاری است که زن صرفا موضوع آنهاست و به یک معنا جایگاه ابژه را دارد. ...
-
عملکرد مجلس شورای ملی در تنظیم روابط دولت و اصناف در حوزه قوانین مالیاتی(دوره پهلوی اول)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)در دوره رضاشاه، درآمدهای مالیاتی به یکی از مهم ترین منابع کسب درآمد برای اجرای برنامه های نوسازی دولت و ساماندهی امور مالی و مالیاتی به یکی از مهم ترین دغدغه های مجلس شورای ملی مبدل گردید.در پی طرح مطالبات اصناف و دولت به ...
-
کشاورزان کردستان و برنامه های اصلاحات اقتصادی در دوره پهلوی دوم( مطالعۀ اسنادی)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)برنامه‌های پنج‌گانه عمرانی و توسعۀ دورۀ پهلوی دوم سال 1327 به تصویب رسید. هدف اصلی برنامه‌های عمرانی این دوره، تغییر بنیان‌های اقتصادی و اجتماعی جامعۀ سنتی ایران به یک کشور توسعه یافته بود که مهمترین مؤلفه‌های آن بالا ...
-
ارزیابی اعتراضات مردم به تخلفات انتخابات مجالس20-22 شورای ملی ( 1339- 1346) مطالعة موردی: کردستان
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)به دنبال کودتای 28 مرداد 1332 دورهای از رکود و محدویت بر فضای سیاسی کشور حکمفرما شد. از این رو وعده برگزاری انتخابات آزاد از سوی محمد رضاشاه در آستانة انتخابات مجلس بیستم در سال 1339 نقطه عطفی بااهمیت قلمداد میشد و ...
-
نقش مجلس بیست و یکم در تصویب لایحه سپاه بهداشت و چالش‌های مربوط به اجرای آن(1342-1345)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)فقدان بهداشت و عدم وجود امکانات لازم برای مقابله با بیماریهای واگیردار یکی از مهمترین مشکلات حکومتهای قاجار و پهلوی بود. این مساله یکی از دلایل مرگ و میر بالا و عدم رشد جمعیت در ایران بود. در آغاز دهه چهل محمد رضاشاه ...
-
تاثیر تداخل انقلاب سفید در دوره پهلوی بر اجرای برنامه عمرانی سوم(1346-1341ش)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)برنامهعمرانیسوم، اولین برنامه جامع توسعه در ایران است که از برنامهها موفق دوران پهلوی بود، بطوریکه از نظر رشد اقتصادی، شش درصد نسبت به میزان رشد هدفگذاری شده، پیشی گرفت. همزمان با این برنامه، مجموعه اصلاحاتی با عنوان ...
-
سفر،آداب و وسایل آن؛ بررسی تمایزات اجتماعی مسافرت در جامعه ایران عصر قاجار(قبل از مشروطیت)
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)اقشار فرادست در جامعة ایران عصر قاجار همیشه در پی آن بودهاند تا تفاوتها و تمایزات اجتماعی خود را نسبت به اقشار و طبقات فرودست به طرق و شیوههای مختلف منعکس نمایند. یکی از این روشها، نشان دادن تمایز اجتماعی از طریق وسایل، ...
-
تدابیر و سازوکارهای حمایتی از فرودستان شهری در دوره صفویه
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)حکومت صفوی به‌عنوان حکومتی مسلمان، به طور معمول از شماری آموزه‌های دینی، رویه‌های حکمرانی سلف، اخلاق سیاسی و میراث اندرزنامه‌نویسی در زمینه اهمیت و ضرورت فقرزدائی و حمایت از گروه‌های فرودست پیروی می‌کرد. نکته اساسی در توجه ...
-
آسیابهای آبی: ساختاری اجتماعی - اقتصادی درمنطقه کوهستانی هورامان، طی دوره قاجار و پهلوی
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)این مقاله به ساختار و عملکرد آسیابهای آبی در منطقه کوهستانی هورامان میپردازد. آسیابهای آبی با ساختاری فنی که زاییده دانش بومی و روشی هوشمندانه از گذشتگان است در راستای ایجاد تعادل بین نیازها و خواستههای جوامع انسانی ...
-
تأملی بر فرهنگ و اخلاق کار ایرانیان در عصر صفویه
(پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگیInstitute for Humanities and Cultural Studies, 2023-02-20)در عصر صفوی و بخصوص در دوران سلطنت شاه عباس اول مجموعه ای از اقدامات و اصلاحات نهادی سبب تحول عظیمی در امر تجارت گردید و شکوفایی تجاری و اقتصادی کوتاه مدتی را موجب گردید. در واقع انسان ایرانی پس از سالیان متمادی دوره ای ...
