بررسی تأثیر نااطمینانی اقتصادی بر میزان خودکشی در ایران در چارچوب یک رویکرد اقتصادی- اجتماعی

Abstract

خودکشی یکی از معضلات عمده‌ی دنیای معاصر است که توجه بسیاری از اندیشمندان، صاحب‌نظران علوم مختلف و سیاستمداران را به خود معطوف نموده‌است. این معضل منجر به نابودی سرمایه‌های انسانی می‌شود که بر اساس شواهد موجود در حوزه‌ی توسعه به‌عنوان عامل و محور توسعه می‌باشد. لذا با توجه به نقش اساسی و محوری نیروی انسانی بررسی علل خودکشی از دیدگاه اقتصادی نیز حائز اهمیت است. <br /> از این‌رو در این مطالعه تلاش شده است، علاوه بر درنظرگرفتن عوامل اقتصادی اثرگذار بر خودکشی، از یک شاخص ترکیبی از نااطمینانی‌ سیاست‌های اقتصادی جهت بررسی تأثیر بی‌ثباتی‌های موجود در متغیرهای اقتصادی بر نرخ خودکشی نیز استفاده شود. در این شاخص ترکیبی، پنج منبع بی‌ثباتی و نااطمینانی در اقتصاد ایران ارائه شده که شامل؛ تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم، نرخ ارز، نرخ سودهای بانکی و شاخص قیمت سهام می‌باشد. جهت نیل به هدف این مطالعه، از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) در دوره‌ی زمانی 1393-1353 استفاده شده است. نتایج برآورد مدل حاکی از آن است که با افزایش نااطمینانی اقتصادی، نرخ خودکشی در کشور افزایش یافته است. از سوی دیگر، رابطه-ی سایر متغیرهای اقتصادی از جمله ضریب جینی، نرخ بیکاری زنان و مردان نیز دارای رابطه مثبت با نرخ خودکشی بوده است. افزایش نرخ تورم و رشد اقتصادی نیز بر نرخ خودکشی اثر منفی داشته‌ است. در این پژوهش از متغیرهای اجتماعی همانند؛ نرخ طلاق، نرخ باسوادی و تعداد پرونده‌های قضایی (به عنوان شاخصی منفی از سرمایه اجتماعی) نیز استفاده شده که رابطه‌ی این متغیرها با نرخ خودکشی، مثبت بوده است.