فراوانی و ویژگی‌های خشکسالی‌های فرین دشت مشهد تحت سناریوهای SSP

Abstract

دشت مشهد در سال‌های اخیر شاهد رخداد خشکسالی‌های متوسط تا شدید بوده که خسارات فراوانی در بخش کشاورزی و آب در پی داشته است. هدف این پژوهش، پیش‌نگری ویژگی‌های خشکسالی‌های فرین (SPI6<-1) با استفاده از برونداد مدل MRI-ESM2-0، تحت دو سناریوی SSP1-2.6 و SSP5-5.8 و تحلیل فراوانی توأم شدت و مدت با کاربرد توابع مفصل است. تصحیح اریبی برونداد این مدل با استفاده از دو روش نسبت‌گیری خطی و نگاشت توزیع انجام گرفت. براساس پیش‌نگری‌ها، برای آیندۀ نزدیک (2050-2026)، افزایش بارش برای این منطقه انتظار می‌رود. افزایش فراوانی خشکسالی‌های فرین تحت سناریوی SSP5-5.8 در سری SPI6 محاسبه‌شده با بارش ریزمقیاس‌شده با روش LS به‌دست آمد. شرایط وخیم‌تر از نظر شدت و مدت این مخاطره نسبت به دورۀ پایه، تحت سناریوی SSP1-2.6 با روش DM مشاهده شد. در بررسی و تحلیل فراوانی توأم با استفاده از مفصل نتایج نشان داد که تحت سناریوی SSP1-2.6، خشکسالی‌ها به‌ازای دوره‌های بازگشت معین، دارای شدت و مدت بیشتری نسبت به دورۀ پایه خواهند بود که نشان از افزایش ریسک این مخاطره دارد. با توجه به شرایط بحرانی کنونی این دشت، به‌کارگیری چنین نتایجی در برنامه‌ریزی‌های آتی در بخش‌های آب و کشاورزی، سبب افزایش تاب‌آوری این دشت نسبت به شرایط آتی اقلیم خواهد شد.