کارکرد نقد فرهنگی در بازخوانی نقش کلیشه‌های جنسیتی در محدودیت‌های زنان نمونة مورد پژوهش: رمان «أیام معه» کولیت خوری

Abstract

چکیدهنقد کلیشه‌های جنسیتی در جوامع سنتی، علاوه بر برجسته‌سازی نابرابری‌های زنان و مردان در جامعه، به توضیح محدودیت‌های ایجاد شده بر اثر حاکمیت سنت‌ها و باورهای غلط در باب چگونگی رفتار زنان در خانواده و جامعه نیز منجر می‌شود. آنچه بیش از همه به کلیشه‌های جنسیتی دامن می‌زند، فرهنگ است به این صورت که در حیطة فرهنگ، یک شکاف جنسیتی در جامعه ایجاد شده است و حقوق اصلی و امتیازات ویژه در اختیار مردان قرار گرفته است. کولیت الخوری در رمان «أیام معه» با نقد صریح کلیشه‌های جنسیتی جامعة سوریه، مشکلات زنان را محور اصلی مبارزات خود با باورهای سنتی برخواسته از جنسیت پرداخته است. این مقاله سعی دارد با بررسی داستان مذکور بر مبنای نقد فرهنگی و با تحلیل مهمترین مفاهیم حوزة جنسیت و با بهره-گیری از روش توصیفی – تحلیلی به بازنمایی تعارض و تقابل باورهای نادرست و سنتی در باب زنان با مفاهیم نو و مبانی مدرنیته پرداخته و به این پرسش پاسخ دهد که الخوری، چگونه باورهای سنتی فرهنگ عربی را فعالانه مورد نقد قرار داده و قدرت زنان را در بازیابی هویت انسانی خود به اثبات رسانده است؟ انتقاد از باورهای سنتی غلط، رنج‌های زنان جوامع شرقی، ضرورت خودآگاهی زنان در محیط نابرابر جنسیتی، تعارض مبانی فکری زنان سنتی و مدرن، از مهمترین مباحثی است که الخوری، در رمان خود مطرح