ردپای دانته در رمان ماه و آتش به قلم چزاره پاوزه

Abstract

نام دانته آلیگیری تقریباً در آثار زیادی از ادبیات جهان، به‌خصوص غرب، به چشم می‌خورد. نویسندگان و ادبای معاصر زیادی از زبان و فرهنگی متفاوت در برخی آثار و یا مطالعات خویش به سفر درونی دانته‌گونه انسان اشاره داشته‌اند. در شبه جزیره ایتالیا، نام و سنت و اندیشه و ذهنیت دانته بارها مورد خطاب و اشاره‌ی متفکرین و نویسندگان از قرن شانزدهم میلادی تا دوره‌ی معاصر قرار گرفته است. در مطالعات تطبیقی ملی و درون‌مرزی، امروزه محققین در ایتالیا و خارج از ایتالیا به وام‌گیری‌های موضوعی و ریخت‌شناسانه در آثار برخی داستان‌سرایان و نویسندگان قرن بیستم ایتالیا پرداخته‌اند، و در این بین شاید مطالعه‌ای از تریستان کی (۲۰۱۰) تحت عنوان «دانته به‌عنوان یک ضدمدل در ماه و آتشِ چزاره پاوزه» در خور اهمیت شایانی باشد چراکه با یک نگاه نقدی کلیت‌گرا به قیاس ساختاری و موضوعی بین افکار نویسنده‌ی ماه و آتش و نویسنده‌ی کمدی الهی پرداخته است. مطالعه‌ی حاضر با الهام گیری از مطالعه‌ی تریستان کی و با اتخاذ نگاهی لزوماً درون متنی، ضمن آنکه سعی دارد از عمق ماه و آتش به سمت برخی زوایای محتوایی و تصویریِ کمدی الهی حرکت کند، به دنبال یافتن رد پای دانته در قسمت‌های مختلف این رمان است. سوالی که در نهایت این جستار به دنبال پاسخی بر آن است این است که آیا به جز دوزخ و برزخ، ردپایی از بهشت نیز در ماه و آتش وجود دارد؟