هویت و زیست زنانه در رمان «رازی در کوچه ها»

Abstract

تحولات اجتماعی ایران در صد سال اخیر و ارتباط زنان ایرانی با دنیای مدرن، همراه با شتاب جهانی‌شدن و نوگرایی، موجب برخی تغییرات از جمله بازنگری در هویت زنانه شده است. نمود بازاندیشی زنان ایرانی در هویت فردی و اجتماعی را در جامعه و به‌تبع آن در رمان‌های چند دهۀ اخیر می‌توان دید. فریبا وفی از داستان‌نویسان موفق ایرانی است که به مسائل زنان و خانواده توجهی ویژه دارد. یکی از دغدغه‌های وفی در آثارش از جمله در رمان رازی در کوچه‌ها، هویت زن ایرانی است که در قالب موضوعاتی چون بحران هویت، سرگردانی بین هویت مدرن و سنتی، و بازیابی و بازنگری در هویت زنانه نمود پیدا می‌کند. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی مؤلفه‌های هویت و زیست زنانه در رمان رازی در کوچه‌ها می‌پردازد و مواردی مانند خواب‌ها و رؤیاها، احساسات و عواطف، نیازها و آرزوها و واکنش زنان به موقعیت‌ها را با نظر به روان‌شناسی اجتماعی و نظریه‌های شخصیت، تحلیل و ریشه‌یابی می‌کند. نویسنده در این رمان، به انتقاد از کلیشه‌ها و ایدئولوژی جنسیتی مسلط بر جامعه می‌پردازد و بر لزوم بازنگری در هویت زنان و نقش و موقعیت آنان در خانواده و اجتماع، به صورتی آگاهانه و با پرهیز از افراط و تفریط تأکید دارد.