مروری بر مدل‌سازی قیمت مسکن (چارچوب‌های ملّی و منطقه‌ای)

Abstract

یکی از چالش‌های اساسی پژوهشگران در مدل‌سازی قیمت مسکن در بازارهای منطقه‌ای لحاظ وابستگی مقطعی در تجزیه و تحلیل‌ها است. در این راستا، مطالعه حاضر به مرور چگونگی روند تکامل مدل‌سازی قیمت مسکن منطقه‌ای پرداخته و رویکردهای مدل‌سازی قیمت مسکن ملی و منطقه‌ای را بررسی می‌کند. مدل‌سازی قیمت مسکن در چارچوب ملی با مشکلات تورش تجمیع (در دو بعد افراد و فضا) مواجه است؛ اما در چارچوب منطقه‌ای مدل‌ها با لحاظ وابستگی مقطعی تا حدودی این مشکلات را برطرف می‌سازند. لازم به ذکر است که تحلیل‌ها در چارچوب منطقه‌ای خود با موضوعات دیگری نظیر آزمون درجه وابستگی مقطعی و چگونگی مدل‌سازی وابستگی مقطعی خطاها مواجه هستند. به طورکلی، مرور ادبیات نشان می‌دهد که هر دو منبع وابستگی مقطعی (وابستگی ناشی از عامل فضا و عامل مشترک) به یک اندازه دارای اهمیت هستند و نادیده گرفتن وابستگی مقطعی از هر دو منظر می‌تواند منجر به نتایج تورش‌دار و حتی ناسازگار در تحلیل‌ها شود. وابستگی ناشی از عامل فضا اشاره به نقش فضا در فرآیندهای اقتصادی دارد و به طور معمول با استفاده از یک ماتریس وزنی فضایی ‌اندازه‌گیری می‌شود. وابستگی مقطعی ناشی از عامل مشترک اشاره به شوک‌های مشترک کل اقتصاد دارد که بر تمام واحدهای مقطعی اثرگذار بوده و توسط تعدادی از ‌‌عامل‌های قابل مشاهده و یا غیرقابل مشاهده منعکس می‌شوند. تغییر در نرخ بهره، قیمت نفت و فناوری نمونه‌هایی از این شوک‌های مشترک هستند که می‌توانند قیمت مسکن را با درجات مختلفی در مناطق تحت تأثیر قرار دهند.