واکاوی اثر سیل‌خیزی در جنوب شهر تبریز بر اجرای پروژه آزاد راه قطعه شش ارومیه – تبریز

Abstract

برآورد پتانسیل رواناب در مدیریت منابع آبی و طراحی زیرساخت راه‌های دسترسی و سازه‌های عمرانی مانند پل‌ها و تونل‌ها به‌ویژه در جای برخورد با گذر آب‌های سطحی از ارزش بسیاری برخوردار است. آزادراه تبریز - ارومیه با هدف ساختن راه درخور بین شهر تبریز و ارومیه در ادامه ساخت کریدور خاور به باختر از تهران تا مرز بازرگان در ۶ قطعه طراحی‌شده است. در این پژوهش به واکاوی اثر سیل‌خیزی بر روی قطعه شش آزاد راه تبریز - ارومیه در جنوب شهر تبریز در چارچوب پروژه پژوهشی کاربردی پرداخته شد. ازاین‌رو، توان تولید رواناب، گنجایش آبگذری، ابعاد هندسی آبروهای مسیر قطعه شش آزادراه تبریز – ارومیه برای هر زیر حوضه ارزیابی شد. برای برآورد رواناب، روش استدلالی به‌کاررفته و پس‌ازآن با در نظر گرفتن دبی 100 ساله، ضریب مانینگ 014/0 و شیب طولی 025/0، گنجایش آبگذری آبروها محاسبه و در نهایت کمینه استاندارد آبروها از ابعاد طول و عرض کانال تعیین شد. برآورد کلی نشان از آن است که با توجه به شرایط طبیعی زیر حوضه‌ها و ضریب مانینگ و شیب طولی مناسب، از ابعاد کانال برای تخلیه رواناب تولیدی در نظر گرفته شود. بر این پایه زیر حوضه شماره 10 با مساحت بیشتر و دبی 29/38 مترمکعب بر ثانیه نسبت به سایر زیر حوضه‌ها، با ژرفا و کانال با پهنای بیشتر برای هدایت و تخلیه سیلاب پیشنهادشده است. همچنین نشان می‌دهد که از بین پارامترهای به کار گفته‌شده در زیر حوضه‌ها، پارامتر مساحت تأثیر بیشتری در پتانسیل سیل­خیزی دارد.