مکان‌یابی بهینه صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما در شهرستان کازرون

Abstract

صنایع تبدیلی بخش مهمی از فرآیند تولید در بخش کشاورزی است که به‌کمک تکنولوژی مازاد تولید را به ارزش افزوده تبدیل کرده و افزایش درآمد کشاورزان را در پی خواهد داشت. توسعه این صنایع با توجه به استفاده از امکانات و قابلیت‌های موجود در روستاها، نقش مؤثری در توسعه روستایی نیز ایفا می‌کند. مقاله حاضر به مکان‌یابی صنایع تبدیلی خرما در شهرستان کارزون، به عنوان یکی از اساسی‌ترین محصولات کشاورزی این شهرستان می‌پردازد. برای ارزیابی شاخص‌ها و اولویت‌بندی بخش‌های ششگانه شهرستان برای توسعه یا تأسیس واحدهای فرآوری خرما، تکنیک چندشاخصه تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) مورد استفاده قرار گرفت. داده‌های مورد نیاز با طراحی پرسشنامه مقایسه‌های زوجی و مصاحبه با کارشناسان جهاد کشاورزی و صنایع روستایی شهرستان جمع‌آوری شد. بر اساس نتایج، بیشترین اهمیت نسبی به‌ترتیب مربوط به شاخص‌های دسترسی ‌به مواد اولیه (27/0)، سودآوری اقتصادی (24/0)، دسترسی به شبکه ‌حمل‌ونقل (19/0)، منابع انرژی (09/0)، شرایط جغرافیایی (08/0)، قیمت زمین (07/0) و نیروی‌کار (06/0) بدست آمد. در نهایت بهترین اولویت‌های مکانی برای صنایع تبدیلی و تکمیلی خرما در سطح شهرستان نیز بر اساس شاخص‌های فوق به ترتیب برای بخش خشت (29/0)، بخش مرکزی و بخش کنارتخته و کمارج بطور مشترک (22/0)، جره و بالاده (11/0)، چنارشاهیجان (1/0) و کوهمره (06/0) مشخص گردید.