تحلیل چندسطحی خشونت‌ورزی: مطالعۀ پیمایشی خشونت‌ورزی دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر سقز

Abstract

پدیده خشونت و روند افزایشی آن در میان دانش‌آموزان یکی از مسائلی است که امروزه سبب نگرانی خانواده‌ها و متولیان امر تعلیم و تربیت شده است. عوامل مختلف در سطوح فردی، رابطه‌ای (خانواده و دوستان)، اجتماع محور و جامعه‌ای در تکوین و تداوم خشونت‌ورزی مؤثر است. در این تحقیق به منظور بررسی تأثیر این عوامل بر خشونت‌ورزی دانش‌آموزان، از مدل‌های اکولوژیکی استفاده شده است. این تحقیق از نوع پیمایشی است که در طی آن با 400 نفر از دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه و پسرانه شهر سقز مصاحبه شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که میانگین خشونت‌ورزی دانش‌آموزان معادل 39 درصد بود که بر مبنای یک مقیاس از صفر تا 100 پایین ارزیابی می‌شود. در میان ابعاد خشونت، نوع غالب خشونت کلامی بوده و خشونت فیزیکی شدید در پایین‌ترین سطح قرار داشته است. تحلیل رگرسیونی چند متغیره نشان می‌دهد که خشونت‌ورزی با متغیرهای قربانی خشونت شدن، شاهد خشونت بودن، بی‌عدالتی در مدرسه، توانایی حل مسالمت‌آمیز تضادها، میزان جرم در محله، نظارت والدین، پایبندی به دستورات اخلاقی، تنبیه در مدرسه، کنترل اجتماعی مرتبط است. متغیرهای مذکور در مجموع 40 درصد تغییرات خشونت‌ورزی در بُعد کلامی و بیش از 70 درصد از تغییرات خشونت‌ورزی دانش‌آموزان را در ابعاد فیزکی ملایم و شدید تبیین می‌کنند. در بخش پایانی مطالعه، دلالت‌های یافته‌ها و نتایج تحقیق در زمینۀ سیاست‌گذاری اجتماعی و فرهنگی مورد بحث قرار گرفته است.