تحلیل جامعه شناختی قانون‌گریزی در رانندگی‌ با تأکید بر نظریه کنترل اجتماعی (مطالعه موردی:جوانان شهر نکا)

Abstract

نظم اجتماعی اساس برقرای هر جامعه است. اطاعت از قواعد اجتماعی برای تداوم نظم از اهمیت برخوردار است. چرا که عدم اطاعت از قواعد اجتماعی هزینه‌های مختلفی را برای جامعه درپی خواهد داشت. یکی از این قواعد مربوط به رانندگی است. امروزه قانون‌گریزی در رانندگی با توجه به نقش اساسی عامل انسانی در تصادفات به عنوان مسأله‌ای اجتماعی در جامعه ما مد نظر قرار گرفته است. از این رو این تحقیق با تأکید بر نظریه کنترل اجتماعی به تحلیل قانون‌گریزی در رانندگی در بین جوانان پرداخته است. روش انجام این تحقیق پیمایش و جامعه آماری نیز جوانان 18 تا 35 سال شهر نکا بوده است. تعداد نمونه 400 نفر و انتخاب نمونه نیز به روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای صورت گرفته است. اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری گردید. تحلیل اطلاعات تحقیق از طریق دو نرم‌افزار spss و Amos انجام پذیرفت. آزمون همبستگی نشان داد که بین میزان تحصیلات، درآمد و سابقه رانندگی فرد با قانون‌گریزی در رانندگی رابطه معنی‌دار و معکوس وجود دارد. همچنین بین ابعاد وضعیت پیوند اجتماعی (اعتقاد به قانون، مشارکت اجتماعی، پیوستگی اجتماعی، تعهد اجتماعی) و قانون‌گریزی در رانندگی رابطه معنی‌دار و معکوس وجود دارد. همچنین خود کنترلی پایین، تأثیر مثبتی در تخلف از قوانین رانندگی دارد. رابطه بین سازه کنترل بیرونی (رسمی و غیر رسمی) و قانون‌گریزی در رانندگی معنی دارد و معکوس بوده است. همچنین نتایج آزمون مدل ساختاری نشان می‌دهد که مدل نظری تحقیق از برازش برخوردار بوده و متغیرهای حاضر در مدل توانسته‌اند 31 درصد از تغییرات متغیر وابسته (قانون‌گریزی در رانندگی) را تبیین کنند.