ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی احداث مددسراهای شبانه و نقش آنها در زندگی افراد بی‌خانمان در شهر تهران (با مطالعۀ احداث و توسعۀ مددسرای مهر منطقۀ 19 تهران)

Abstract

مقالۀ حاضر، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی احداث و توسعۀ مددسرای مهر در منطقۀ 19 شهر تهران، و نقش آن را در زندگی افراد بی‌خانمان بررسی می‌کند. روش انجام پژوهش، به‌صورت ترکیبی کمّی و کیفی است که در بخش کمّی از ساکنان محدودۀ اطراف مددسرا ازطریق ابزار پرسش‌نامه، اطلاعات جمع‌آوری شده و حجم نمونه 100 نفر است. در بخش کیفی نیز 17 مصاحبه با مددجویان و مسئولان اجرایی انجام شده است. باتوجه به نتایج پژوهش، تأثیرات شناسایی‌شده برای احداث مددسرای مهر، بر مبنای رتبه‌بندی شامل این موارد است: جلوگیری از مرگ و بیماری در خیابان، با میانگین رتبۀ 13.37 اولویت نخست، ایجاد انگیزه برای بازگشتن به اجتماع، با میانگین رتبۀ 12.15 اولویت دوم، نبودن مزاحمت‌های خیابانی شبانه برای سایر شهروندان، با میانگین رتبۀ 11.94 اولویت سوم، کاهش اقدام به خودکشی با میانگین رتبۀ 11.04 اولویت چهارم، بهبود منظر شهری با میانگین رتبۀ 10.35 اولویت پنجم، افزایش امید به زندگی در مددجویان، با میانگین رتبۀ 9.64 اولویت ششم، افزایش مشارکت‌های اجتماعی در بین مددجویان، با میانگین رتبۀ 9.09 اولویت هفتم، افزایش سلامت روحی و روانی مددجویان، با میانگین رتبۀ 7.96 اولویت هشتم و ایجاد اشتغال موقت برای مددجویان، با میانگین رتبۀ 6.72 اولویت نهم. باتوجه به نتایج، غیر از تأثیر افزایش امید به زندگی در میان مددجویان و افزایش سلامت روحی و روانی در آنها که در حد متوسط بیان شده، سایر تأثیرات در حد متوسط متمایل به زیاد و زیاد، ارزیابی شده است. همچنین، در زمینۀ ماهیت تأثیر، تمامی تأثیرات ماهیت مثبت دارند. از نظر شدت تأثیرات نیز، به‌جز دو پیامد افزایش امید به زندگی در مددجویان و افزایش سلامت روحی و روانی آنها همۀ تأثیرات، شدت زیادی دارند و درخصوص زمان تأثیرات نیز، زمان تمام آنها بعد از اجرا تأثیر دارد.