ارائۀ چهارچوب مفهومی اشاعۀ برنامۀ درسی در نظام آموزش‌وپرورش عمومی جمهوری اسلامی ایران

Abstract

هدف از این پژوهش ارائۀ چهارچوب مفهومی اشاعۀ برنامۀ درسی در آموزش‌وپرورش عمومی است. پژوهش از نوع کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی انجام شد. داده‌ها ازطریق بررسی اسناد و منابع علمی، مرتبط با موضع پژوهش در دو دهۀ گذشته (2000 تا 2023) گردآوری شده است. بدین‌منظور، کلیدواژه‌های مرتبط با موضوع در پایگاه‌های معتبر علمی جست‌وجو شدند و درنهایت 49 منبع (35 خارجی و 14 داخلی) برای تحلیل نهایی انتخاب شد. منابع و پژوهش‌های انتخاب‌شده در نرم‌افزار اطلس تی آی سازمان‌دهی و با روش تحلیل محتوای مقوله‌ای و با واحد تحلیل مضامین تجزیه‌وتحلیل شدند و بخش‌های کلیدی هر متن، انتخاب و نشانه‌گذاری شد. پس از بررسی و تحلیل محتوای منابع، به روش کدگذاری، چهارچوب مفهومی اشاعۀ برنامۀ درسی شامل 7 بعد، مشتمل بر 27 مؤلفه، استخراج شد. ابعاد چهارچوب مفهومی اشاعۀ برنامۀ درسی، شامل ماهیت اشاعه، عناصر اشاعه، فرایند آگاه‌سازی و ترغیب ذی‌نفعان، رویکردهای اشاعه، ذی‌نفعان برنامۀ درسی (عاملان تغییر)، فعالیت‌های اشاعه و عوامل مؤثر در آن است که از تعامل چندجانبۀ این مؤلفه‌ها، چهارچوب چندبعدی اشاعۀ برنامۀ درسی کشف و ارائه شد.