آینده‌پژوهی، روندهای خدمات فضای مجازی ایران در فرایند تکنولوژیک جهانی شدن با روش دلفی

Abstract

تحقیق حاضر با هدف مطالعه و رصد تغییرات آینده‌ی خدمات حوزه‌ی فناوری اطلاعات و ارتباطات از طریق آینده‌پژوهی و خدمات فضای مجازی قابل ارائه در ایران در فرایند تکنولوژیک جهانی شدن این کشور، انجام شده است. به همین منظور، ابتدا با روش مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای، روندهای موثّر در آینده‌ی خدمات فضای مجازی شناسایی گردیدند که عبارتند: 1. اسناد بالادستی2. تشکیل مرکز ملی فضای مجازی ایران 3. تغییرات فرهنگی و اجتماعی در به‌کارگیری اینترنت 4. رشد زیرساختهای فناوری و ابزارهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی5. گسترش سواد الکترونیکی 6. سهولت استفاده و کاربردپذیری خدمات فضای مجازی 7. هزینه‌ی نسبتاً کم خدمات فضای مجازی. در ادامه با استفاده از روش آینده‌پژوهی دلفی، آینده‌ی محتمل خدمات فضای مجازی در قالب آینده‌‌ی مطلق، آینده‌ی موازی، آینده‌ی مکمل و آینده‌ی سایه‌ای، تعریف شد. بر اساس نتایج بدست آمده از بررسی دیدگاه‌های 18 نفر از صاحب نظران این حوزه و نظر اجماعی خبرگان با توجه به روندهای محیطی و محاطی بر آن در خصوص آینده‌های محتمل، ارائه‌ی موازی خدمات فضای مجازی برای آینده‌ی ایران در افق 1404، با امتیاز اجماعی 87.66،در اولویت اول قرار گرفت؛ همچنین آینده‌ی مطلوب خدمات فضای مجازی در آینده‌ی ایران، ارائه‌ی موازی خدمات فضای مجازی با امتیاز اجماعی92.65 درصدی خبرگان، تعیین گردید. با توجه به این آینده نگری، توصیه می‌شود سازمان‌های تصمیم گیر در این خصوص مانند سازمان فضای مجازی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، موارد فوق را در سناریوها و اولویت‌های برنامه‌ریزی خود، مدنظر قرار دهند.