آبرفت ژرف درشت‌دانه؛ ارزنده تر از نفت سازوکاری برای پیشگیری از فاجعة مرگ همگانی بر اثر تشنگی

Abstract

نیاکان تیز‌هوش و کاردان ما می‌دانستند که ایران، سرزمین خشک‌سالی و سیل است. آنان دریافته بودند واریزه‌های بادبزنی شکل و مخروط‌های آبرفتی بسیار تراوا بوده، سیلاب‌ها را به‌آسانی به زیرزمین فرستاده و چشمه‌هایی پر‌برکت را در پایاب آن‌ها ایجاد می‌کنند. پیامد دنبال‌کردن رگه‌های آبی در زیرزمین پیدایش کاریز، بهترین سامانة گردآوری و آب‌رسانی بود. این ابتکار، ایران را به سرزمین خشک‌سالی، سیل و کاریز تبدیل کرد. به روایتی، ایران در پنجاه سال پیش دارای پنجاه‌هزار رشته کاریز بود که آبدهی سالانة آن‌ها را شانزده میلیارد مترمکعب، برابر بدة رود کارون در آن هنگام، برآورد کرده بودند. با آنکه آمار مزبور تأیید نشده‌اند، دست‌کم گویای این واقعیت است که چنانچه کاریز نبود، بسیاری از آبادی‌های بزرگ و کوچک ما نیز نبودند.