بررسی اثر آزادسازی تجاری روی شاخص توسعه¬ی انسانی در کشورهای در حال توسعه

Abstract

آزادسازی تجاری و گسترش حجم تجارت، علاوه بر اثرات مستقیمی که بر توسعه‌ی انسانی دارد، از طریق ارتقای رشد اقتصادی، باعث بهبود در شاخص‌های توسعه انسانی می‌شود. رشد اقتصادی منتج شده از گسترش حجم تجارت نیز، باعث دسترسی بهتر افراد به خدمات آموزشی و بهداشتی شده و توسعه‌ی انسانی را ارتقا می‌دهد. از آنجا که تجارت اثرات ناهمگونی بر اقتصاد کشورهای مختلف، با توجه به درجه‌ی توسعه یافتگی‌شان، خواهد داشت، لذا در این تحقیق با تمرکز بر کشورهای در حال توسعه، که ایران هم در این گروه است، بر آن شدیم تا به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا گسترش حجم تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) از ابزارهای مؤثر در ثبات و توسعه‌ی اقتصادی است یا خیر؟ داده‌های مورد استفاده در این بررسی از 144 کشور در حال توسعه در دوره‌ی زمانی 2011-2002 به دست آمده است. مدل رگرسیون مورد نظر نیز در قالب الگوی پانل‌دیتا و با به کارگیری نرم‌افزار Stata11 تخمین زده شده و نتایج نهایی استخراج گردیده است. به این منظور، از شاخص توسعه انسانی که هر سال توسط سازمان ملل متحد منتشر می‌گردد به عنوان معیاری برای نشان دادن سطح توسعه‌یافتگی کشورها و از نسبت مجموع صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به عنوان معیاری برای اندازه گیری حجم تجارت استفاده شده است. نتایج حاصل شده، گویای تأثیر مثبت آزادسازی تجاری و افزایش حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر روی شاخص توسعه‌ی انسانی در ایران و سایر کشورهای در حال توسعه است.