تلفیق مطالعات پتروگرافی و پتروفیزیکی به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی سازند ایلام در یکی از میادین واقع در شرق خلیج فارس

Abstract

سازند ایلام یکی از مخازن مهم هیدروکربوری در میادین واقع در خلیج فارس به شمار می­رود. مطالعه­ی حاضر به ارزیابی عوامل کنترل کننده­ی کیفیت مخزنی این سازند در یکی از میادین واقع در بخش شرقی خلیج فارس پرداخته است. برای این منظور از تلفیق نتایج مطالعات رسوب شناسی با تحلیل­های پتروفیزیکی استفاده شده است. مطالعات پتروگرافی نشان داد که سازند ایلام در میدان مورد مطالعه از هشت ریزرخساره­ی رسوبی تشکیل شده است که به ترتیب در زیرمحیط­های درونی، میانی و بیرونی یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ نهشته شده­اند. فرآیندهای دیاژنزی اثرگذار بر این سازند شامل میکرایتی شدن، سیمانی شدن، زیست آشفتگی، فشردگی مکانیکی و شیمیایی، دولومیتی شدن، نوشکلی و پیریتی شدن می­باشند که در قلمروهای دریایی و تدفینی کم عمق تا عمیق رخ داده­اند. انواع منافذ موجود در این سازند در سه مقیاس بزرگ، متوسط و کوچک تفکیک گردیده و مشخص شد که ریزتخلخل­های قابل مشاهده در تصاویر میکروسکوپ الکترونی نقش بسزایی در بالابردن ظرفیت ذخیره­ی این سازند، بخصوص در بخش پایینی آن داشته اند. تفاسیر چینه نگاری سکانسی نشان داد که کل توالی سازند ایلام از یک سکانس رده سوم (متشکل از یک سیستم ترکت پیشرونده و یک سیستم ترکت پسرونده) تشکیل شده است. علاوه بر این، ۳ سکانس رده چهارم نیز شناسایی شدند. تحلیل­های کیفت مخزنی بر اساس روش تعیین واحدهای جریانی هیدرولیکی و زون بندی لورنز به ترتیب منجر به تفکیک ۸ واحد جریانی و ۱۰ زون مخزنی، تله ای و سدی در سازند ایلام شد. این واحدهای جریانی و زون­های مخزنی در چارچوب چینه نگاری سکانسی مورد ارزیابی قرار گرفتند و مشخص شد که بخش پایینی سازند ایلام (سیستم ترکت پیشرونده سکانس رده سوم) دارای ظرفیت ذخیره­ی بالا و ظرفیت جریان پایین بوده و می تواند بعنوان یک مخزن نامتعارف از نوع کربنات کم­تراوا مد نظر قرار گیرد. بخش میانی این سازند (اطراف سطح بیشینه سیلابی) کیفیت مخزنی چندانی ندارد و بخش بالایی این سازند (سیستم ترکت پسرونده) با غلبه­ی رخساره­های شول و وقوع انحلال جزیی از کیفیت بالایی برخوردار است.