مطالعه پتروگرافی سفالینه های باستانی محوطه کهنک سربیشه (خراسان جنوبی) به منظور بررسی ماهیت مواد افزودنی به ماتریکس رسی و تعیین منشأ آن ها: کاربردی در راستای زمین باستان شناسی

Abstract

زمین­ باستان­ شناسی به عنوان یکی از شاخه­های باستـان­سنجی به کاربرد علوم زمین (ژئومـورفولوژی، رسـوب­شـناسی، خاک­شـناسی و چینه­شناسی) در حل مسائل مربوط به باستان­شناسی می­پردازد. یکی از کاربردهای علم رسوب­شناسی در مطالعات باستان­شناسی، بررسی پتروگرافی رسوبی مقاطع نازک سرامیک­های باستانی است. محوطه باستانی کهنک، در فاصله 50 متری روستای کهنک و جنوب­ شهرستان سربیشه (خراسان جنوبی) واقع شده است. در مطالعه پتروگرافی مقاطع نازک سفالینه­های باستانی این محوطه (7 نمونه سفالی) خمیره­ی سفال­ها به سه جزء ماتریکس رسی، انکلوزیون­ها یا مواد افزودنی و حفره­ها تفکیک شده است. به­ منظور تعیین منشأ مواد سازنده سفال­های این محوطه، ترکیب پتروگرافی مواد افزودنی موجود در بدنه سفال با نمونه­های خاک سطح محوطه، قطعات گراولی پراکنده در اطراف محوطه، رسوبات و گراول­های رودخانه­ای مجاور محوطه و واحدهای زمین­شناسی محدوده مورد مطالعه مقایسه شده است. تشابه ترکیب پتروگرافی انکلوزیون­های آواری سفال­های فوق با داده­های ذکر شده، محلی یا بومی­بودن این مصنوعات باستانی را اثبات می­کند. در این مطالعه، بررسی پتروگرافی رسوبی سفالینه­های محوطه کهنک، علاوه ­بر تعیین منشأ مواد سازنده سفال، در تفسیر فناوری ساخت و شرایط پخت مورد استفاده قرار گرفته است.