تأثیر بازنمایی رسانه‌ای جرم بر دادرسی منصفانه با تأکید بر پروندة آتنا اصلانی

Abstract

یکی از مهم‌ترین کارکردهای جرم‌شناسی فرهنگی تمرکز بر بازنمایی رسانه‌ای جرم و جرم‌انگاری رسانه‌ای است. امّا بازنمایی رسانه‌‎ای همان‌گونه که بر وقوع جرم تأثیر‌گذار است و از طریق رمزگذاری پیام‌های خاص در انواع رسانه‌ها سعی در پیشبرد اهداف کارفرمایان اخلاقی در جامعه جهت بهره‌برداری از هراس اخلاقی شهروندان برای جرم‌انگاری دارد به همان میزان و با همان روش توان تحت‌تأثیر قرار‌دادن جریان دادرسی منصفانه را دارد؛ به‌گونه‌ای که بعد از ارتکاب بعضی جرایم در راستای اقناع کارفرمایان اخلاقی جامعه قبل از اتمام رسیدگی در مراجع قضایی اقدام به محکومیت متهمان می‌کنند. شدت و میزان تحمیل این بازنمایی در روند دادرسی کیفری بستگی به میزان گرایش و وابستگی این رسانه‌ها به کارفرمایان اخلاقی در جامعه دارد. در این مقاله از طریق تحلیل محتوای پروندة قتل آتنا اصلانی در رسانه اعم از نوشتاری و دیداری سعی شده است که تأثیر بازنمایی رسانه‌ای بر اصول دادرسی منصفانه مورد بررسی قرار بگیرد. نتیجة حاصل از این پژوهش این است که بازنمایی رسانه‌ای آن به‌دلیل تأثیرپذیری از پوپولیسم کیفری و از طرفی نقش صاحبان قدرت قبل از صدور حکم قطعی، محکومیت رسانه‌ای متهم پرونده در قالب نمادسازی‌های رسانه‌ای رخ‌داده و لذا دادرسی در این پرونده به‌دلیل خدشه به اصولی چون برائت و رسیدگی در مدت معقول نقض شده است.