تحلیل جامعه‌شناختی پدیده سرمایه‌گذاری فرامرزی در بخش مسکن

Abstract

هدف اصلی پژوهش، فهم دلایل، استراتژی‌ها و پیامدهای پدیده سرمایه‌گذاری‌های فرامرزی شهروندان در بخش مسکن می‌باشد. روش تحقیق این مقاله، کیفی و مبتنی بر تئوری داده بنیاد است که در آن با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و نمونه‌گیری نظری با 18 سرمایه‌گذار فرامرزی ساکن تبریز و تحلیل داده‌ها بر اساس رویه نظام‌مند اشتراوس و کوربین، کدهای باز، محوری و گزینشی استخراج شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که کدهای عدم امنیت اقتصادی، حفظ ارزش دارایی‌ها، تسهیلات و مشوق‌های دولتی، تجربه‌های موفق مهاجران، تحولات سیاسی و اجتماعی به عنوان شرایط علی، و کدهای قوانین و مقررات کشور مقصد، دسترسی به اطلاعات، تجارب فرهنگی و شبکه‌های اجتماعی به عنوان شرایط زمینه‌ای، و سرانجام کدهای شوک ارزی و نرخ تبدیل، رقابت با دیگر سرمایه‌گذاران و موانع تصمیم‌گیری به عنوان شرایط مداخله‌گر دلایل اصلی و مهم سرمایه‌گذاری فرامرزی شهروندان در بخش مسکن محسوب می‌شوند. از سوی دیگر، با تولید و بازتولید دو استراتژی پذیرش و مقاومت توسط شهروندان، یافته‌ها حاکی از آن است که اولا سرمایه‌گذاری فرامرزی در سال‌های اخیر منجر به کاهش سرمایه‌گذاری داخلی و ایجاد وابستگی به بازارهای خارجی شده است. از سوی دیگر، این فرآیند به توزیع نابرابر ثروت و تغییر در الگوهای مهاجرت و خانوادگی نیز دامن زده و انسجام اجتماعی را کاهش داده است. همچنین، پیامدهایی مانند تضعیف هویت ملی، تغییر در ارزش‌ها و باورها، و شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی جدید از دیگر نتایج این سرمایه‌گذاری‌ها است. سرانجام، یافته‌های این پژوهش با توجه به کد هسته ساختارهای انگیزشی در کنش‌های فرامرزی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری فرامرزی در بخش مسکن، به‌عنوان یک پدیده اجتماعی-اقتصادی، تحت تأثیر ساختارهای انگیزشی ناشی از موضوعات مختلف علی، زمینه‌ای و مداخله‌گر قرار داردو در نتیجه، این پدیده علاوه بر ایجاد پیامدهای اقتصادی و اجتماعی متعدد، به بازتعریف روابط اقتصادی و هویتی شهروندان در بستر جهانی‌شدن منجر شده است.