بررسی اثر محلول پاشی 24-اپی براسینولید، اسپرمین و سیلیکون روی صفات رشدی و عملکرد دانه ذرت تحت تنش کم‌آبی

Abstract

چکیده اهداف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر محلول پاشی 24-اپی براسینولید، اسپرمین و سیلیکون روی رشد و عملکرد رقم پایا (سینگل کراس 715) ذرت تحت تنش کم آبی بود.

مواد و روش­ها: آزمایش به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار طی سال زراعی 1400 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجزاء شد. عامل اصلی سه سطح تنش کم آبی شاهد، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و عامل فرعی هشت ترکیب محلول پاشی شامل آب دیونیزه (شاهد)، 1/0 میلی­گرم بر لیتر 24-اپی براسینولید، 25 میلی­گرم بر لیتر اسپرمین، 7 میلی­گرم بر لیتر سیلیکون، 1/0 میلی­گرم بر لیتر 24-اپی براسینولید+ 25 میلی­گرم بر لیتر اسپرمین، 1/0 میلی­گرم بر لیتر 24-اپی براسینولید+ 7 میلی­گرم بر لیتر سیلیکون، 25 میلی­گرم بر لیتر اسپرمین+ 7 میلی­گرم بر لیتر سیلیکون و 1/0 میلی­گرم بر لیتر 24-اپی براسینولید+ 25 میلی­گرم بر لیتر اسپرمین+ 7 میلی­گرم بر لیتر سیلیکون بودند.

یافته­ها: تنش کم آبی باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد. محلول پاشی 24-اپی براسینولید، اسپرمین و سیلیکون به­صورت ترکیب تنهایی/دوتای/سه تایی باعث بهبود ارتفاع بوته، ارتفاع بلال و عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت شد. بین عملکرد دانه با وزن صد دانه، تعداد دانه در ردیف بلال، طول بلال و قطر بلال همبستگی مثبت معنی­دار وجود داشت. تجزیه به مولفه­های اصلی صفات ارتفاع بوته، ارتفاع بلال و عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سطوح مختلف تنش کم آبی نشان داد که محلول پاشی 1/0 میلی­گرم بر لیتر 24-اپی براسینولید+ 7 میلی­گرم بر لیتر سیلیکون بیشترین اثر روی صفات عملکرد دانه (08/12 درصد)، وزن صد دانه (91/5 درصد)، تعداد دانه در ردیف بلال (21/3 درصد) و طول بلال (30/7 درصد) تحت تنش کم آبی داشت.

نتیجه­ گیری: چنین به­نظر می­رسد که استفاده از محلول پاشی 24-اپی براسینولید، اسپرمین و سیلیکون به­صورت ترکیب دوتای/ سه تایی باعث افزایش تحمل گیاه ذرت به تنش کم آبی و بهبود باعث ارتفاع بوته (10/9 درصد) و عملکرد دانه (23/10 درصد) ذرت می­شود.