ارایه یک مدل تصمیم‌گیری چندهدفه برای موازنه تبادل هزینه-زمان با در نظر گرفتن ارزش زمانی پول و حل آن با استفاده از بهینه‌سازی ازدحام ذرات

Abstract

هدف: تبادل هزینه و زمان در زمان‌بندی پروژه، یکی از چالش‌های مهم و پرمخاطب است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این تحقیق با هدف ایجاد تعادل بین فشرده‌سازی زمانی و تاخیر در اجرای فعالیت‌ها، به‌منظور بهینه‌سازی استفاده از منابع و انتخاب زمان اجرای فعالیت‌ها با توجه به محدودیت‌های موجود، صورت گرفته است. در این راستا، تلاش شده است که با استفاده از یک مدل ریاضی دو هدفه، تصمیم‌گیرندگان را در انتخاب بهترین زمان‌بندی برای اجرای پروژه‌ها یاری دهیم.روش‌شناسی پژوهش: در این مطالعه، یک مدل ریاضی دو هدفه برای توازن هزینه-زمان با فرض تابع هزینه غیرخطی و در نظر گرفتن ارزش زمانی پول توسعه داده شده است. سپس مدل پیشنهادی با استفاده از الگوریتم بهینه‌سازی ذرات چند هدفه (MOPSO) حل شده و تاثیر فشرده‌سازی زمانی و تاخیر فعالیت‌ها بر نتایج تحلیل می‌شود.یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از مدل پیشنهادی نشان می‌دهند که این مدل می‌تواند با در نظر گرفتن محدودیت‌ها و ظرفیت‌های موجود، استفاده بهینه‌ای از منابع پروژه فراهم کند و به تصمیم‌گیرندگان امکان دهد تا زمان‌بندی فعالیت‌ها را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که بهترین تعادل میان هزینه و زمان به‌دست آید. همچنین، در این مدل فرض بر این است که هزینه‌ها به شکل غیرخطی و براساس ارزش زمانی پول محاسبه شوند. این ویژگی باعث می‌شود تصمیمات زمانبندی با در نظر گرفتن تاثیرات ارزش زمانی پول اتخاذ شوند و از این طریق، هزینه‌های مرتبط با تاخیرها کاهش یافته و بهره‌وری کلی پروژه افزایش یابد.اصالت/ارزش افزوده علمی: این پژوهش با ارایه یک مدل تصمیم‌گیری دو هدفه و استفاده از رویکرد ارزش زمانی پول در زمانبندی پروژه‌ها، گامی نوین در بهینه‌سازی تبادل هزینه-زمان برداشته است. برخلاف بسیاری از مطالعات قبلی که تمرکز صرف بر کاهش هزینه‌ها یا زمان پروژه دارند، مدل پیشنهادی تلاش می‌کند تا با لحاظ کردن پیچیدگی‌های غیرخطی و تاثیر ارزش زمانی پول، راهکاری جامع‌تر برای موازنه هزینه و زمان ارایه دهد. این مدل به مدیران پروژه کمک می‌کند تا با بینش بهتری نسبت به تاثیرات زمان و هزینه، تخصیص منابع را بهینه‌سازی کرده و با کاهش تاخیرات، عملکرد پروژه‌ها را بهبود بخشند.