دو دهه با سیستم های نوآوری بخشی: مسیر پیموده شده و افق های پیش رو

Abstract

ریشه های مفهوم سیستم های بخشی نوآوری به مطالعاتی بازمی گردد که حدود سه دهۀ پیش انتشار یافته اند. اما این مفهوم حدود دو دهۀ پیش به طور جدی معرفی شده و از آن زمان به بعد، با روندی افزایشی، در صنایع متنوع و در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه به کار رفته است. با این حال، تاکنون مطالعۀ نظام مندی در زمینۀ پیشینۀ پژوهشی سیستم های بخشی نوآوری صورت نگرفته است. در این مقاله، با مطالعۀ 76 مقالۀ منتخب، به مرورِ نظام مند پیشینۀ این نوع پژوهش طی دو دهۀ اخیر پرداخته ایم. بدین منظور، در کنار مروری بر مفهوم، ویژگی ها و مؤلفه های سیستم های نوآوری بخشی، برخی آمارهای توصیف مرتبط با مقالات منتخب را ارائه داده ایم. به علاوه، مطالعات انجام شده را بر اساس سطح توسعه یافتگی جوامع دسته بندی کرده ایم و در ادامه به ارائۀ دسته بندی موضوعی از مطالعات صورت گرفته پرداخته ایم که مشتمل بر مفاهیم همپایی فناورانه، پنجره های فرصت، کالاهای سرمایه ای و محصولات و سامانه های پیچیده، و گذار به رهبری بازار در اقتصادهای نوظهور است.