سبک آرایه های بیانی قرآن و تأثیر آن در تربیت و هدایت انسان

Abstract

یکی از سبک های بیان در قرآن، استفاده از آرایه های ادبی تشبیه، استعاره و کنایه برای تربیت و هدایت نوع بشر و به تعقّل و تفکّر واداشتن اوست. تصاویر بیانی که از این طریق پدید آمده به بیان زندگی انسان، رابطۀ او با جهان هستی، فرجام کار او، احوال بهشت و جهنم و نعمت ها و نقمت های آن دو، طرح قصه های عبرت آموز و اموری از این دست، پرداخته است. در این جستار، به روش توصیفی تحلیلی و با بررسی آیاتی از قرآن،کاربردهای مختلفِ شیوه های بیانی، بررسی شده و در ضمن پرداختن به هر یک از آرایه ها از لحاظ ادبی و برداشت تربیتی -هدایتی از آن ها به تحلیل هر یک پرداخته شده است. نتیجۀ بحث نشان می دهد که طرز بیان قرآن در تربیت و هدایت انسان اینگونه است که ‌تمام فضایل و رذایل اخلاقی از طریق تصویر سازی در متن قرآن، به نیکویی ترسیم شده و زیبایی اخلاق پسندیده و پستی رفتارهای ناپسند در پیش چشم انسان مجسّم شده تا از آن درس زندگی بیاموزد و آن را سرمایۀ حیات دنیوی و سعادت اخروی خویش قرار دهد.