عملکرد و اجزائ عملکرد دانه و محتوای نسبی آب در ذرت (Zea mays L.) تحت تنش کمبود آب و دو گونه قارچ میکوریز

Abstract

اثرات دو گونه قارچ میکوریز بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، ارتفاع بوته، محتوای نسبی آب (RWC) و کلروفیل در ذرت سینگل کراس 704 تحت تنش کم­آبی، تحت آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1395 در ایستگاه تحقیقاتی مغان بررسی شد. تنش کمبود آب در دو سطح آبیاری عادی و قطع آبیاری قبل گلدهی به­عنوان عامل اصلی و سه سطح قارچ میکوریز، شاهد یا بدون تلقیح، <em>Glomus</em> <em>mosseae</em> و <em>Glomus</em> <em>etunicatum</em> به­عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد تنش کمبود آب باعث کاهش معنی­دار صفات عملکرد و اجزای عملکرد دانه، ارتفاع بوته، RWC و محتوای کلروفیل گردید. میزان کاهش عملکرد دانـه، اجزای عملکرد دانه، RWC و شاخص کلروفیل در شرایط کمبود آب نسبت به شرایط آبیاری عادی به­ترتیب حدود 14، 13، 20 و 13 درصد بود. قارچ میکوریز به­طور معنی­دار باعث تقویت صفات ارتفاع بوته، RWC و شاخص کلروفیل نسبت به تیمار شاهد گردید. اثر متقابل تنش کم­آبی × قارچ میکوریز نیز فقط برای صفات عملکرد دانه و وزن صد دانه معنی­دار بود. طوریکه بیشترین عملکرد دانه در واحد بوته (8/193 گرم) و وزن صد دانه در بوته (2/36 گرم) مربوط به گونه <em>G. mosseae</em> در شرایط آبیاری عادی بود. گونه­های قارچ­ میکوریز باعث تقویت عملکرد دانه، ارتفاع بوته، RWC و شاخص کلروفیل گیاه ذرت شدند. براساس نتایج این تحقیق استفاده از گونه <em>G. mosseae</em>برای تقویت علمکرد دانه و افزایش فتوسنتز تحت شرایط تنش کم­آبی در ذرت مناسب به­ نظر می­رسد.