اثر تاریخ نشاءکاری بر عملکرد و برخی صفات مهم زراعی ارقام کلزا در اراضی شالیزاری گیلان

Abstract

اثر تاریخ نشاءکاری بر عملکرد و برخی صفات مهم زراعی ارقام امید بخش کلزا در سال­های زراعی 86-1383 به مدت سه سال در اراضی شالیزاری مؤسسه تحقیقات برنج کشور به مرحله اجرا درآمد. بررسی به صورت آزمایش کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 5 تاریخ نشاءکاری 1 و 15 آبان و 1، 15 و 30 آذر به عنوان کرت­های اصلی و ارقامHyola401, Hyola308, RGS003 و PF7045/91 به عنوان کرت­های فرعی منظور شدند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که بین سال­های مورد آزمایش، تاریخ­های نشاءکاری و ارقام کلزا از نظر صفات مورد بررسی تفاوت معنی­داری وجود داشت. در بین تاریخ­های نشاءکاری، تاریخ نشاءکاری دوم بیشترین عملکرد دانه، روغن و عملکرد بیولوژیکی را به ترتیب با میانگین 2740، 1208 و 8125 کیلوگرم در هکتار تولید نمود. بین ارقام کلزا، رقم Hyola401 با میانگین 2852، 1265 و 8284 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه، روغن و عملکرد بیولوژیکی را به خود اختصاص داد. تاریخ نشاءکاری دوم با میانگین 95/33 درصد بیشترین و تاریخ پنجم با میانگین 20/30 درصد کمترین شاخص برداشت را دارا بودند. از نظر صفت زودرسی رقم Hyola308 با میانگین 8/173 روز رتبه اول را به خود اختصاص داد. بیشترین طول دوره رویش در تاریخ نشاءکاری اول و رقم PF7045/91 با میانگین 208 روز مشاهده شد. ارقام Hyola401و Hyola308 به ترتیب با میانگین 30/5 و 26/5 سانتی­متر بیشترین طول خورجین را دارا بودند. تاریخ نشاءکاری اول با میانگین ارتفاع 1/135 سانتی­متر بیشترین ارتفاع بوته را به خود اختصاص داد. رقم PF7045/91 بیشترین ارتفاع گیاه و ارتفاع پائین­ترین شاخه خورجین­دار را داشت. براساس نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد، روش کشت نشایی ارقام کلزا در زمان مناسب (تاریخ 1 آبان تا 1 آذر) روش موثری در راستای گسترش زراعت کلزا و منجر به حصول حداکثر عملکرد دانه و شاخص برداشت می­گردد.