بررسی عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام زمستانه کلزا طی تاریخ کاشت‌های مختلف در کرج

Abstract

تاریخ کاشت عامل مهمی است که عملکرد و صفات وابسته به آن را تحت تاثیر قرار می­دهد و سبب می­شود که شرایط محیطی حادث در زمان سبزشدن، استقرار و بقای گیاهچه مناسب گیاه باشد. در این راستا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی 81-1379 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به اجرا در آمد. کرت‌های اصلی شامل تاریخ کاشت در چهار سطح 20 و 30 شهریورماه و 9 و 19 مهرماه و کرت‌های فرعی شامل ارقام SLM046، Zarfam، Colvert و Orient بود. در طول فصل زراعی، صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه­های فرعی، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان روغن و عملکرد روغن یادداشت­برداری و اندازه­گیری شدند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد روغن، تعداد خورجین در بوته، تعداد شاخه‌های فرعی و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. بیش­ترین عملکرد دانه (3295و 2877 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب مربوط به تاریخ کاشت 20 و 30 شهریور بود. عامل رقم تنها برای تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی­دار شد و بیش­ترین تعداد دانه در خورجین 3/24 و 2/ 24 عدد به ترتیب مربوط به ارقام SLM046 و Orient بود. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم تنها برای تعداد شاخه‌های فرعی و تعداد دانه در خورجین در سطح احتمال 5 درصد معنی­دار شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین تاریخ کاشت در منطقه کرج 20 تا 30 شهریور ماه است و با تاخیر در کاشت، عملکرد ارقام کلزا به دلیل کاهش معنی­دار در اکثر اجزای عملکرد کاهش می­یابد