اثر تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus) بر شاخص‌های رشد و عملکرد رقم‌های لوبیا قرمز(Phaseolus vulgaris)

Abstract

جهت شناسایی رقم­های لوبیا قرمز با توان رقابت بالا، آزمایشی جهت بررسی تأثیر رقابت تاج خروس بر شاخص­های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد رقم­های مختلف لوبیا قرمز در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج در طی سال­های 1385 و 1386 انجام گرفت. در سال اول 5 سطح تراکم تاج خروس (صفر، 4، 8، 16 و 32 بوته در متر مربع) با سه رقم اختر، صیاد و لاین D81083 به­صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. در سال دوم آزمایش رقم گلی و مخلوط رقم گلی و اختر به رقم­های مورد بررسی در سال اول اضافه گردید. نتایج نشان داد که رقم­های گلی و صیاد در رقابت با تراکم­های بالای تاج خروس شاخص سطح برگ و سرعت رشد مطلق بیشتری در مقایسه با رقم­های اختر و لاین D81083 داشتند. همچنین شاخص سطح برگ و سرعت رشد تاج خروس در رقابت با رقم­های گلی و صیاد کمتر از رقم اختر و لاین D81083 بود که نشان­دهنده توان رقابت بیشتر این رقم­ها در برابر تاج خروس بود. نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش، تأثیر تراکم تاج خروس بر عملکرد دانه و تعداد غلاف در بوته لوبیا معنی­دار بود. در سال 1386 تراکم 32 بوته تاج خروس عملکرد دانه رقم­های اختر، لاین D81083، گلی، صیاد و مخلوط رقم گلی و اختر را به ترتیب 5/72، 5/80، 8/49، 35/60 و 1/58 درصد کاهش داد. بر اساس ضرایب مدل افت عملکرد (a وm)، در بین رقم­های لوبیا، گلی و صیاد بیشترین و لاین D81083 کمترین قدرت رقابت را با تاج خروس داشتند. در سال دوم آزمایش، تاج خروس قدرت رقابت بیشری در برابر رقم­های لوبیا در مقایسه با سال اول داشت.