بررسی اثر بازدارندگی سه گونه از قارچ Trichoderma روی رشد سه گونه از قارچ Fusarium‌ در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

گونه‌های جنس فوزاریوم از عوامل بیماری‌زای گیاهی مهم و اقتصادی به شمار می‌روند. روش‌های رایج کنترل بیماری به تنهایی از کارآیی لازم برخوردار نمی‌باشند، لذا استفاده از استراتژی‌های جایگزین از جمله کنترل زیستی از جایگاه ویژه‌ای در مدیریت بیماری‌های ناشی از این قارچ برخوردار می‌باشد. در این راستا اثر بازدارندگی از رشد سه گونه از قارچ تریکودرما، شامل <em>Trichoderma harzianum</em>, <em>T. longibrachiatum</em> و <em>T. tomentosum</em> روی سه گونه از قارچ فوزاریوم شامل <em>F. monliforme</em>, <em>F. semitectum</em> و <em>F. solani</em>در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت، آزمایش‌ها به دو صورت کشت متقابل آنتاگونیست و قارچ بیمارگر و تاثیر مواد فرار عوامل آنتاگونیست در بازداری از رشد قارچ‌های بیمارگر روی محیط کشت PDA، در دمای 25 درجه سانتی گراد و در پنج تکرار انجام گرفتند و قطر پرگنه‌ها به ترتیب شش و چهار روز پس از کشت اندازه گیری گردید در آزمایش کشت متقابل بیشترین درصد بازدارندگی از رشد در تیمار<em>T. harzianum</em> / <em>F. moniliforme</em><em>‌ </em>و کمترین آن در تیمار <em>T. tomentosum</em> / <em>F. solani</em> مشاهده شد. در آزمایش کشت متقابل همچنین مشاهده گردید که اثر بازدارندگی گونه‌های تریکودرما روی رشد میسلیومی<em>F. moniliforme</em><em>‌ </em>در سطح احتمال 5%معنی دار نبوده، در صورتی که اثرات متفاوتی (p< 0.05) روی رشد میسلیومی دو گونه دیگر فوزاریوم مشاهده گردید. در تیمارهای مربوط به تولید مواد فرار نتایج متفاوتی حاصل گردید، به طوری که بیشترین ممانعت از رشد در تیمار <em>T</em>. <em>tomentosum</em> / <em>F</em>. <em>solani</em> و کمترین آن در تیمار<br /> <em>T</em>. <em>tomentosum</em> / <em>F</em>. <em>semitectum</em> مشاهده گردید. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که برهمکنش گونه‌های مختلف تریکودرما با گونه‌های مختلف جنس فوزاریوم متفاوت می‌باشد، بنابراین بررسی های اولیه قبل از استفاده تجاری از گونه‌های تریکودرما در برنامه‌های مدیریت تلفیقی بیماری‌های گیاهی ضروری می‌باشد.