اثر محلول‌پاشی عنصر روی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا در شرایط کمبود آب

Abstract

به­منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و محلول­پاشی عنصر روی بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل ‌اصلی شامل سطوح مختلف تنش‌ کم آبی در سه سطح (بدون تنش، تنش در مرحله رشد رویشی تا 10 درصد گل­دهی، تنش در مرحله گل­دهی تا 10 درصد غلاف­بندی) و عامل فرعی حاصل از ترکیب دو عامل رقم با دو سطح (L17 و کلارک 63) و عامل محلول­پاشی در سه سطح (بدون محلول­پاشی، محلول­پاشی آب خالص و محلول­پاشی سولفات روی (5 در هزار)) بود. نتایج نشان داد که اکثر صفات تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. تنش در هر دو مرحله باعث کاهش چشمگیری در عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و صفات مورفولوژیکی هر دو رقم سویا شد. به­طوری­که تغییرات به­وجود آمده در صفات مورفولوژیکی و عملکرد دانه در کرت­های تنش دیده در مرحله­ی رشد زایشی مشهودتر بود. محلول­پاشی با سولفات روی سبب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد در هر دو رقم گردید. ارقام مورد بررسی پاسخ متفاوتی به تیمارهای آزمایشی داشتند. کلارک 63 از لحاظ تحمل شرایط کم آبی نسبت به رقم L17 برتری داشت ولی محلول­پاشی روی، عملکرد دانه رقم L17 را بیشتر افزایش داد. به­طور کلی محلول­پاشی روی توانست اثرات مضر ناشی از تنش آب را کاهش دهد و شرایط رشد را برای گیاه بهبود بخشد.