اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه¬ی توده¬های بومی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

Abstract

به منظور بررسی رابطه بین تراکم بوته و عملکرد دانه‌ی دو رقم لوبیای بومی استان گیلان در چهار تاریخ کاشت مختلف، یک آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 89-1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا گردید. دو رقم لوبیای بومی استان گیلان ( رگه مشکی و رگه قرمز) در چهار تاریخ کاشت مختلف (29 مرداد، 8 شهریور، 18 شهریور، 28 شهریور) و سه تراکم ( 15، 25، 35 بوته در متر مربع) کاشته شدند. تعداد دانه در غلاف، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، وزن غلاف و عملکرد دانه به طور معنی­داری تحت تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار گرفتند. برهمکنش تاریخ کاشت با رقم برای طول غلاف، تعداد غلاف در بوته و وزن غلاف معنی­دار بود. ولی اثرات متقابل تاریخ کشت و تراکم بوته فقط در مورد صفات تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه معنی­دار به­دست آمد. همچنین، با تأخیر در کاشت همه این صفات کاهش یافتند. با افزایش تراکم بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد گره در شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته کاهش، ولی وزن غلاف و عملکرد دانه در واحد سطح افزایش یافتند. با توجه به نتایج بدست آمده کاشت­های تأخیری، عملکرد دانه را در تراکم‌های پایین بیشتر از تراکم‌های بالا کاهش می‌دهند. در نتیجه، تراکم مطلوب اقتصادی برآورده شده برای کاشت­های دیرهنگام بیشتر از کاشت های زودهنگام بود. بنابراین، ضرورت دارد تراکم بوته در کاشت­های تأخیری افزایش یابد تا از افت عملکرد جلوگیری و یا آن را کاهش دهد.