شناسایی و طبقه‌بندی سامانه‌های اگروفارستری موجود در استان فارس (مطالعه موردی: شهرستان کازرون)

Abstract

افزایش جمعیت و توسعه سطح اراضی زراعی از طریق قطع جنگل­ها، نیاز به حداکثر استفاده از زمین و بذل توجه به کشاورزی پایدار را ملزم ساخته است. اگروفارستری می­تواند به عنوان یک راهکار مدیریتی چند منظوره در اطراف جنگل­ها به خصوص جنگل­های زاگرس، علاوه بر کاهش فشار انسانی بر این جنگل­ها، منجر به افزایش بهره­وری زمین در راستای توسعه پایدار گردد. به همین علت این پژوهش با هدف شناسایی سامانه­های اگروفارستری موجود در استان فارس انجام شد. ابتدا به جمع­آوری اطلاعات مقدماتی پرداخته شد. سپس اطلاعات مختلف شامل گونه­ها و عناصر مختلف در اگروفارستری به دست آمده و ثبت محدوده سامانه­های اگروفارستری از طریق سامانه موقعیت یابی جهانی (GPS) صورت پذیرفت. پس از آن اطلاعات جمع آوری شده با سامانه های تعریف شده در منابع مقایسه گشته و در نهایت به طبقه بندی سامانه­ها و بررسی مشکلات پرداخته شد. در این تحقیق از طبقه بندی نایر (1987) استفاده شد. نتایج نشان دادند که با تغییر اقلیم کارکرد پایه ها، نوع گونه ها وشیوه مدیریت به وضوح تغییر می­کنند. هفت سامانه در کازرون شناسایی گشت که به طور کلی جنگلداری-مرتعداری-کشاورزی و جنگلداری-کشاورزی بودند. با وجود نتایج حاصل، اگروفارستری به عنوان یکی از کارآمدترین راهکارها برای مدیریت چند منظوره اراضی شناخته شد. کاشت گونه های بومی مثمر متناسب با سامانه در هر اقلیم، تغییر کارکردها و اصلاح سامانه­ها در هر پایه بر اساس اقلیم، انتخاب صحیح مولفه­ها و نظارت­های دولتی در پایش فعالیت کشاورزان و حمایت در بهینه سازی سامانه­های اگروفارستری پیشنهاد گردید.