قرائات مورد تقریر عملی و تأیید روایی اهل‌بیت ع با نگاهی به روایت حفص از قرائت عاصم

Abstract

مسألۀ قرائت قرآن کریم از آنجا که از یک سو در موضوع برخی احکام فقهی دخالت مستقیم دارد و از سوی دیگر، گاه در طریق استنباط احکام فقهی از آیات قرآن کریم قرار می‌گیرد، همواره مورد توجه فقها قرار داشته است. بررسی و ملاحظۀ این امر که کدام قرائت یا قرائات از جانب اهل‌بیت( تجویز و تأیید شده است می‌تواند در احراز قرائات معتبر تأثیرگذار باشد. شناخت قرائات مُجاز و معتبر، از دو راه قابل پیگیری است؛ یکی تقریر و عدم ردع اهل‌بیت( و دیگری تأییدات روایی صادر شده از آنان. با توجه به رواج روایت حفص از قرائت عاصم در عصر حاضر در بسیاری از بلاد اسلامی شایسته است شمول تجویز نسبت به این قرائت، بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بررسی این موضوع نشان می‌دهد که هر قرائت شناخته‌شده و متعارفی که در عصر معصومان( دست‌کم گروهی از مسلمانان مطابق آن قرائت می‌کردند، فی‌الجمله مشمول تجویز است. تنها قرائاتی که با قرائت مطرح شده در روایات معتبر مطابقت ندارد و نیز قرائات شاذّی که میان عموم مردم ناشناخته است، از دایرۀ این تجویز، خارج‌اند. بر این اساس، روایت حفص از قرائت عاصم نیز –جز در بخش‌هایی که با روایات معتبر متفاوت است- در کنار سایر قرائات و روایاتِ راویانشان، معتبر و مُجاز تلقی ‌می‌شود.