تنوع گیاهی منطقۀ شکارممنوع سربند (دیباج، استان سمنان)

Abstract

در پژوهش حاضر، فلور منطقۀ سربند دیباج بررسی شده است. منطقۀ شکارممنوع سربند با مساحت تقریبی 4 هزار هکتار و گسترۀ ارتفاعی 2000 تا 3650 متر در 12 کیلومتری شمال‌شرقی شهر دیباج (52 کیلومتری شمال دامغان، استان سمنان) واقع‌شده و بر اساس طبقه‌بندی دومارتن دارای اقلیم خشک و میانگین بارندگی سالانه 5/137 میلی‌متر است. درمجموع، 285 گونه متعلق به 178 جنس و 45 تیره شناسایی شدند. تیره‌های Asteraceae (تیرۀ گل ستاره‌ای) با 22 جنس و 40 گونه،Brassicaceae (تیرۀ کلم) با 25 جنس و 32 گونه و Poaceae (تیرۀ گندم) با 16 جنس و <br /> 26 گونه تیره‌های بزرگ منطقه و جنس‌های <em>Astragalus</em> (گون) با 12 گونه، <em>Allium</em> (پیاز) با 7 گونه، <em>Cousinia</em> (هزارخار) و <em>Alyssum</em> (قدومه) با 6 گونه و<em>Gagea</em> (نجم طلایی) با 5 گونه دارای بیشترین غنای گونه‌ای هستند. بررسی پراکنش جغرافیایی گونه‌های گیاهی منطقه نشان داد 52/60 درصد گونه‌ها به ناحیۀ ایرانی - تورانی، <br /> 67/20 درصد به نواحی ایرانی - تورانی/اروپا - سیبری و غیره تعلق دارند. همی‌کریپتوفیت‌ها (67/54 درصد) بیشترین شکل زیستی منطقه را تشکیل داده‌ا‌ند. از مجموع گیاهان شناسایی‌شده در منطقه، 36 گونه انحصاری ایران و 44 گونه دارای ارزش دارویی هستند. بر اساس معیارهای اتحادیه بین‌المللی حفاظت طبیعت 33 گونه در فهرست گونه‌های در معرض خطر قرار می‌گیرند که از این تعداد، 4 گونۀ <em>Cousinia</em> <em>rhabdodes</em>، <em>Astragalus</em> <em>catacamptus</em>، <em>A.</em> <em>megalocystis</em> و <em>A. perdurans</em> جزو گونه‌های آسیب‌پذیر منطقه هستند.