بررسی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان پناهگاه حیات وحش مهروییه کهنوج، کرمان، ایران

Abstract

پناهگاه حیات وحش مهروییه با دربرداشتن گونه‌های متنوع گیاهی برای بررسی انتخاب شد. منطقه پناهگاه با وسعت اولیه 7000 هکتار و توسعه داده شده به 15000 هکتار در این پژوهش، در 65 کیلومتری شمال شهرستان کهنوج قرار دارد. منطقه مورد مطالعه شامل: مناطق دشت، سردشت، دامنه‌ها و دره‌های مشرف به پناهگاه است. طول دوره کاملاً خشک در پناهگاه، 180 روز از اواسط اردیبهشت تا اواسط آبان‌ماه است. اقلیم منطقه با روش دومارتن توسعه یافته، خشک بیابانی گرم است. محدوده ارتفاعی منطقه از 630 متر در دشت تا ارتفاع 1200 متر در دامنه‌های کوهستان را شامل می‌شود. پوشش گیاهی منطقه با روش فلوریستیک مطالعه شد. در مجموع، 260 گونه گیاهی شامل 5 گونه سرخس، یک گونه بازدانه، 211 گونه نهاندانه دولپه‌ای و 43 گونه نهاندانه تک‌لپه‌ای از منطقه گزارش شده است که این گونه‌ها به 56 تیره و 194 جنس تعلق دارند. شکل زیستی گیاهان با روش رانکایر بررسی شد. در بین گیاهان منطقه تروفیت‌ها با 42 درصد و همی‌کریپتوفیت‌ها با 25 درصد گونه مهم‌ترین شکل‌های زیستی منطقه هستند. پراکنش جغرافیایی و بوم‌زادی گونه‌های گیاهی منطقه با استفاده از منابع بررسی شد. از 38 گونه بوم‌زاد ایران و فلات ایران در منطقه، 10 گونه متعلق به تیره Asteraceae و 4 گونه تیره Lamiaceae است. پراکنش جغرافیایی عمده منطقه مربوط به ناحیه صحرا–سندی با 23 درصد، ایرانی–تورانی/صحرا–سندی با 6/16 درصد و ایرانی–تورانی با 5/15 درصد گونه‌ها است که در مجموع، تأثیر و حضور عناصر رویشی صحرا–سندی در منطقه بیشتر است. غنای بیشتر تیره‌های: Asteraceae، Poaceae، Amaranthaceae و Brassicaceae و شکل زیستی تروفیت در این منطقه نشان‌دهنده فلور مناطق بیابانی است که با پژوهش‌های دیگران در مناطق بیابانی مطابقت دارد.