مقایسه ساختار ژنتیکی دو جمعیت کپورمعمولی (Cyprinus carpio) در مناطق قره‌سو و انزلی با استفاده از هشت نشانگر ریزماهواره

Abstract

کپورمعمولی (Cyprinus carpio) یکی از گونه‌های با ارزش ماهیان استخوانی است که در نواحی جنوبی دریای خزر از نظر اقتصادی حایز اهمیت است. در دهه‌های اخیر بازسازی ذخایر ماهی کپور معمولی از طریق تکثیر مصنوعی صورت می‌گیرد که می‌تواند تنوع ژنتیکی را دستخوش تغییراتی کند. در این تحقیق، برای بررسی ساختار جمعیتی ماهی کپور معمولی تعداد 56 نمونه ماهی از مناطق انزلی و قره‌سو (28 نمونه از هر منطقه) جمع‌آوری شد. DNA نمونه‌ها به روش فنل-کلروفرم استخراج و با استفاده از 8 جایگاه ژنی ریزماهواره‌ای بررسی شد. طبق نتایج حاصل محدوده تعداد آلل، متوسط هتروزیگوسیتی مورد انتظار و مشاهده شده به ترتیب 11-18، 90/0 و 000/1 به دست آمد. آنالیز واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بالایی (99 درصد) در درون جمعیت‌های مورد بررسی وجود دارد. میزان شاخص FST، 017/0 به دست آمد که نشان‌دهنده وجود تمایز ژنتیکی پایین بین مناطق انزلی و قره‌سوست که علت آن را می‌توان مهاجرت طبیعی ماهیان عنوان کرد. 13 نمونه از 16 آزمون مورد بررسی، انحراف معنی‌داری (05/0P≤) از تعادل هاردی- واینبرگ نشان دادند که علت عمده آن را می توان به افزایش هتروزیگوسیتی نسبت داد. همچنین نتایج حاصل از ترسیم دندروگرام بیانگر تمایز ژنتیکی دو جمعیت مورد بررسی است. با توجه به نتایج حاصل، می‌توان بیان داشت که جمعیت‌های مورد بررسی از غنای اللی و تنوع ژنتیکی قابل قبولی برخوردارند. همچنین وجود هتروزیگوسیتی بالا در منطقه قره‌سو، گویای جریان ژنی بالا در این منطقه بوده که تأثیرات منفی تکثیر مصنوعی بر تنوع ژنتیکی را خنثی می‌کند.