مطالعه تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت ماهی سیاه‌کولی ((Vimba vimba persa (Pallas, 1814)) در سواحل شرقی و غربی دریای خزر (رودخانه‌های حویق و گرگانرود) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

Abstract

در سواحل جنوبی دریای خزر (رودخانه حویق واقع در استان گیلان و رودخانه گرگانرود واقع در استان گلستان) با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت ماهی سیاه‌کولی دریای خزر (Vimba vimba persa) مطالعه شد. هدف از این تحقیق، مطالعه ساختار جمعیت‌های احتمالی مربوط به گونه سیاه‌کولی در دریای خزر و همچنین معرفی نشانگرهای ژنتیکی مربوط است. در این بررسی تعداد 50 نمونه ماهی سیاه‌کولی توسط صید پره از مصب رودخانه‌های گرگانرود، واقع در استان گلستان (30 نمونه) و حویق، واقع در استان گیلان (20 نمونه) جمع‌آوری شد. استخراج ژنوم DNA از بافت باله نمونه‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش فنل- کلروفرم صورت گرفت و سپس واکنش PCR با 17 جفت آغازگر ریزماهواره انجام پذیرفت که 10 جفت از آنها توانایی تولید باندهای پلی‌مورف را داشتند. میانگین اللی به‌دست آمده در هر جایگاه 75/6 و میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار به ترتیب 817/0 و 735/0 به‌دست آمد. بیشتر مناطق انحراف از تعادل هاردی- واینبرگ را نشان دادند. با توجه به مقادیر محاسبه شده Fst، به نظر می‌رسد که دو جمعیت معنی‌دار از ماهی سیاه‌کولی در سواحل شرقی و غربی دریای خزر وجود دارد که باید در بازسازی ذخایر مد نظر قرار گیرد. بر اساس نتایج به‌دست آمده در این بررسی، با توجه به کاهش شدید جمعیت این گونه و وجود تنوع ژنتیکی نسبتاً بالا، می‌توان حدس زد که این گونه در گذشته از تنوع فوق العاده بالایی بر خوردار بوده است.