بررسی تاکسونومیک گونهOnobrychis transcaspica V. Nikitin (Fabaceae) در شمال شرق ایران با تاکید بر تأثیر ارتفاع بر ویژگی‌های ریخت‌شناسی با استفاده از مارکر فلوریستیک

Abstract

جنس Onobrychis Mill. با حدود 60 گونه، دومین جنس بزرگ تیره Fabaceae در ایران است. گیاهان این جنس به دلیل ارزش غذایی بالا، اغلب به عنوان علوفه استفاده می‌شوند. بخش Onobrychis، با تقریباً 15 گونه در ایران یکی از بخش‌های مهم این جنس است. گونه Onobrychis transcaspica V. Nikitin، یکی از گونه‌های این بخش است که در شمال شرق ایران پراکنش دارد. برای تعیین وجود تنوع درون‌گونه‌ای گیاه<br /> O. transcaspica از جنبه تاکسونومیک و تشخیص عامل اکولوژیک مؤثر بر آن، از روش تعیین زیستگاه ویژه، برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. بر این اساس، از بین زیستگاه‌های مورد بررسی در شمال شرق ایران، چهار زیستگاه ویژه تعیین شد. نتایج حاصل از آنالیز داده‌های فلوریستیک (ترکیب رستنی‌های هر زیستگاه ویژه به عنوان مارکر فلوریستیک) با نرم‌افزار MVSP، به روش PCO، به تشخیص سه گروه متمایز منجر شد که نشان‌دهنده وجود تنوع درون‌گونه‌ای در این گونه گیاهی است. آنالیز داده‌های حاصل از بررسی مورفومتری افراد گونه مورد بررسی از هر زیستگاه ویژه، با استفاده از 65 ویژگی رویشی و زایشی، به روش‌های PCO و UPGMA نیز وجود سه گروه متمایز را تأیید نمود. آنالیز داده‌های اکولوژی به روش CCA نیز مشخص نمود که سه گروه ریختی مذکور، به عنوان سه فنواکودیم حاصل از تأثیر ارتفاع، قابل شناسایی و معرفی است.