انگشت‌نگاری ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی در برخی گونه‌های مریم‌گلی (Salvia spp.) ایران با روش TLC، با رویکردکموتاکسونومی

Abstract

مریم‌گلی (Salvia) یکی از مهم‌ترین جنس‌های تیره نعناییان است که ترکیبات فنلی، متابولیت‌های ثانوی اصلی آن را تشکیل می‌دهند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تنوع ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی گل و برگ 41 جمعیت وحشی از 27 گونه مریم‌گلی ایران با روش TLC و بررسی اهمیت این ترکیبات از جنبه کموتاکسونومی و به عنوان نشانگرهای بیوشیمیایی است. ترکیبات شاخص در گونه‌های مورد مطالعه مریم‌گلی، رزمارینیک اسید، سالویانولیک اسیدهای A و B، آپی‌ژنین، روتین، اسکوتلارین و بایکالین شناسایی شدند. با استفاده از نتایج حاصل از تحلیل خوشه‌ای الگوی توزیع ترکیبات فنلی و دندروگرام رسم شده با روش UPGMA، گونه‌های مریم‌گلی از جنبه کموتاکسونومیک مطالعه شدند. نتایج نشان داد که الگوی توزیع ترکیبات فنلی در اندام‌های گل و برگ جمعیت‌های مختلف یک گونه مشابه و در بین گونه‌های مختلف متفاوت است. به نظر می‌رسد که وجود تفاوت‌های بین‌گونه‌ای بارز در الگوی توزیع این ترکیبات ناشی از تفاوت‌های ژنتیکی گونه‌های مورد مطالعه باشد. نتایج حاصل از رسته‌بندی گونه‌ها بر اساس داده‌های حاصل از تحلیل خوشه‌ای توزیع ترکیبات فنلی همخوانی نزدیکی با طبقه‌بندی کلاسیک فلورا ایرانیکا نشان داد که این امر نشان دهنده اهمیت این ترکیبات به عنوان نشانگرهای شیمیایی ارزشمند برای رده‌بندی گیاهان مریم‌گلی در سطوح بین‌گونه‌ای و فروجنس است.