بررسی و تحلیل ساختارمند پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه تغییرات بهره‌وری در واحدهای دارای خروجی نامطلوب با استفاده از شاخص بهره‌وری مالمکوئیست لوئنبرگر

Abstract

هدف: ارزیابی عملکرد و بهره­‌وری و روند تغییرات آن در طی زمان امری اساسی در فرآیند بهبود در سازمان­‌ها، واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی محسوب می­‌شود. در خصوص محاسبه بهره‌­وری و نیز تغییرات بهره‌­وری در طی زمان، مدل‌­ها، روش‌­ها، رویکردها و نیز شاخص­‌های متفاوتی ارایه شده است که یکی از مهم‌ترین، رایج‌­ترین و نیز پرکاربردترین آن‌­ها شاخص بهره‌­وری مالمکوئیست می‌­باشد. از طرفی در طی فرآیندهای تولیدی، محصولات و خروجی­‌های نامطلوب به همراه محصولات مطلوب به‌صورت هم‌زمان حاصل می­‌شوند. لذا شاخصی به نام مالمکوئیست لوئنبرگر با توسعه شاخص بهره‌­وری مالمکوئیست، ارایه گردید که با در‌نظر گرفتن خروجی­‌های نامطلوب درعین‌حال که به دنبال کاهش آن­‌ها بوده، هم‌زمان بسط خروجی­‌های مطلوب را نیز مورد مقصود خود قرار داد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل ساختارمند و سیستماتیک مقالات و پژوهش‌­هایی که در موضوع محاسبه تغییرات بهره‌­وری در واحدهای دارای خروجی نامطلوب با استفاده از شاخص بهره‌­وری مالمکوئیست و خصوصا شاخص بهره‌­وری مالمکوئیست لوئنبرگر تلاشی علمی نموده‌­اند، تدوین شده است.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش مبتنی بر روش­‌شناسی PRISMA با هدف بررسی و تحلیل ساختارمند پژوهش­‌هایی که در حوزه محاسبه تغییرات بهره‌­وری در واحدهای دارای خروجی نامطلوب با استفاده از شاخص بهره‌­وری مالمکوئیست/مالمکوئیست لوئنبرگر تلاشی علمی و تحقیقاتی نموده‌­اند، تدوین شده است. این پژوهش از نوع مروری بوده که از طریق جستجو در پایگاه­‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی چون اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، Scopus، Science Direct، Eisevier، Google Scholar در بازه سال‌­های 1980 الی 2022 میلادی با رویکرد انتخاب مهم‌ترین، معتبرترین و برجسته‌­ترین مقالات و تحقیقات علمی و کاربردی داخلی و خارجی، انجام شده است.یافته‌ها: مقاله حاضر از حیث کمیت و کیفیت مقالات، در نوع خود بی‌­سابقه و منحصربه‌فرد به نظر می­‌رسد، چرا که با توجه به گستردگی و تنوع مقالات و پژوهش‌­های منتشرشده، جای خالی پژوهش ساختارمند کنونی در میان تلاش­‌های منتشرشده کاملا محسوس بوده و پژوهشگران با استفاده از این مقاله از یک سو می­‌توانند آخرین اقدامات و تلاش‌­های پژوهشی صورت گرفته در حوزه مورداشاره را به‌صورت کاملا دسته‌بندی‌شده و ساختارمند موردمطالعه قرار داده و از سویی دیگر، شکاف‌­های علمی موجود و نیز پیشنهاد‌های آتی در خصوص ارزیابی بهره‌وری با استفاده از شاخص بهره‌­وری مالمکوئیست/مالمکوئیست لوئنبرگر را که حاصل تلاش و بررسی­‌های علمی نویسندگان مقاله حاضر است، مشاهده نمایند. لذا این پژوهش در قالب یک مقاله مروری و تحلیلی ساختارمند به‌نوعی نقشه راهی برای پژوهشگران علاقه‌­مند به حوزه بهره­‌وری نیز به شمار می‌­رود.اصالت/ارزش افزوده علمی: با توجه به اینکه مقاله حاضر مروری ساختارمند بر پژوهش­‌های موجود می­‌باشد، خروجی حاصل از پژوهش جاری، نقشه راه پژوهشگران و محققین در حوزه محاسبه تغییرات بهره­‌وری با استفاده از شاخص بهره­‌وری مالمکوئیست/مالمکوئیست لوئنبرگر در راستای شناخت مساله، چالش­‌ها و مشکلات جاری تحقیقات فعلی و نیز پیشنهاد‌های آتی علمی می­‌باشد.