تحریم و نقض حقوق بشر از منظر حقوق بین الملل (با تأکید بر تحریم های یکجانبه علیه ایران)

Abstract

ششورای امنیت بعد از جنگ سرد با استناد به فصل هفتم منشور به نحو گسترده‌ای از ابزار تحریم استفاده کرده است. پیامدهای حاصل از اعمال تحریم در کشورهای هدف نشان می‌دهد بیشترین آسیب این اقدام بر مردم تحمیل شده و موازین حقوق بشر نقض شده است. تحریم در روابط بین‌الملل ابزاری برای تغییر رفتار و یا سیاست نامطلوب دولت است. نقض حقوق بشر یا قواعد بنیادین حقوق بین‌الملل از جمله خطوط قرمزی است که با اعمال تحریم از این شاکله‌ها عبور و اعتبار حقوقی تحریم مخدوش می‌شود و چه بسا آثار توسل به تحریم مصداقی از ارتکاب تخلف بین‌المللی تلقی شود. در این مقاله درصددیم تا ضمن تأملی در آثار و تبعات تحریم یکجانبه علیه ایران، نتایج و آثار آن‌ را واکاوی نموده و با توجه به اقسام تحریم‌ها به امکان و امتناع نقض حقوق بشر از رهگذر ارتکاب تحریم‌های یک‌جانبه خواهیم پرداخت. رفتار خصمانه ایالات متحده آمریکا علیه ایران از ابتدای انقلاب تاکنون ادامه دارد. تحریم‌های دسته‌جمعی که توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه برخی کشورها وضع می‌شوند و تحریم‌های یک جانبه علیه دیگر کشورها، آثار تخریبی بسیاری بر حقوق بشر دارند. وضع چنین تحریم‌هایی به لحاظ نقض معاهدات تخطی از حدود صلاحیت و اختیارات قانونی این شورا بوده و فاقد اعتبار است و به لحاظ تخلف شورای امنیت از تعهدات بین‌المللی خود در زمینه حقوق بشر، موجبات مسئولیت بین‌المللی این شورا و به تبع آن سازمان ملل را فراهم می‌نماید.