ارزیابی نقش سرمایه‌ اجتماعی در توسعه‌ی گردشگری روستایی با تأکید بر خانه‌های دوم مطالعه‌ی موردی: دهستان حصار ولیعصر- شهرستان بوئین‌زهرا

Abstract

چکیده از دیدگاه برنامه‌ریزان توسعه، ابعاد متعدد سرمایه‌ها از قبیل سرمایه‌ی طبیعی، فیزیکی، انسانی، مالی و اجتماعی برای توسعه‌ی مناطق روستایی مورد نیاز است؛ ازاین‌رو، در چند دهه‌ی اخیر، مفهوم سرمایه‌ی اجتماعی به‌عنوان یک مفهوم فرارشته‌ای نقش مهمی در تحلیل‌های اجتماعی و اقتصادی توسعه‌ی روستایی به‌ویژه توسعه‌ی گردشگری مطرح شده و به نقش ساختارهای اجتماعی محلی از قبیل روابط متقابل، شبکه‌ها و نهادهای محلی، نگرش، انسجام و اعتماد تأکید دارد. هدف از این پژوهش بررسی نقش سرمایه‌ی اجتماعی در توسعه‌ی روستایی با تأکید بر گردشگری مبتنی بر خانه­های دوم در منطقه‌ی روستایی دهستان حصار ولیعصر از توابع شهرستان بوئین‌زهرا است. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده، توصیفی-تحلیلی است و جمع‌آوری داده­ها مبتنی بر استفاده از پرسش‌نامه و مصاحبه بوده است. روایی سؤالات از طریق پرسش‌نامه‌ی پیش‌آزمون بررسی شده و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 0.8 محاسبه شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل عاملی بهره گرفته شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل 4 روستای دارای خانه­های دوم گردشگری است که به علت در دسترس بودن همه‌ی خانواده‌ها از روش تمام‌شماری استفاده شده است. یافته­ها نشان داد که نتیجه‌ی حاصل از تقلیل 35 متغیر، بیانگر 8 عامل استخراج شده بوده که 71.74 درصد از واریانس را تبیین می­کند که نشان از رضایت‌بخش بودن تحلیل عاملی و متغیر­های مورد بررسی است. در این بین عامل اول، یعنی عامل علاقه‌ی فردی و مشارکت با مقدار ویژه‌ی 4.06 را به خود اختصاص داده است و 11.61 درصد واریانس را تفسیر و توجیه می­کند که بیشترین تأثیر را در زمینه‌ی گسترش گردشگری خانه‌های دوم و توسعه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی روستایی در منطقه‌ی مورد مطالعه داشته است و کمترین عامل، مربوط به عامل تعصب است که مقدار ویژه‌ی این عامل 1.61 است که 4.60 درصد واریانس را محاسبه و توضیح می‌دهد.