تحلیل فضایی معلولیت در شهرستان‌های استان خوزستان با استفاده از ‏GIS

Abstract

جغرافیای معلولیت یک زمینه‌ی نسبتا جدید و در حال ظهور در جغرافیای انسانی به شمار می‌رود که به درک بیشتر فرآیند‌های معلولیت و تجارب اجتماعی و فضایی آنها می‌انجامد. بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، در حدود 1 میلیارد نفر یا 15 درصد از جمعیت جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه، از انواع معلولیت رنج می برند. همچنین طبق آمار موجود، در ایران 1300000 نفر معلول وجود دارد. همچنین در استان خوزستان حدود 82674 معلول ساکن هستند. این مسئله توجه به برنامه‌ریزی کلان برای جامعه‌ی معلولان را ضروری می‌سازد. برنامه‌ریزی، مستلزم شناخت و تحلیل فضایی وضعیت معلولان در مناطق مختلف کشور است. هدف این پژوهش تحلیل دقیق‌تر وضعیت پراکنش فضایی معلولان و ارتباط آنها با مناطق مختلف شهرستان‌های استان خوزستان برای رسیدگی بیشتر به مشکلات دسترسی به خدمات شهری و ایجاد شرایط زندگی بهتر برای معلولان است. در این پژوهش با استفاده از تحلیل‌های آمار فضایی شاخص‌هایی چون سن، جنسیت، وضعیت سکونت، نوع و شدت معلولیت، وضعیت تاهل، تحصیلات و اشتغال تحلیل شدند. یافتهها نشان میدهند که تفاوت معناداری بین شهرستانهای این استان از نظر شاخصهای معلولیت، وجود دارد معلولان مرد در تمام شهرستان‌ها بیشتر از معلولان زن هستند. معلولان استان اردبیل جوان بوده و 55/91 درصد آنها بیسواد و نزدیک به 64/96 درصد از آنها با معضل بیکاری مواجه هستند. تقریبا در تمام شهرستان‌های استان اردبیل (98/73)، معلولیتی از شدید تا خیلی شدید وجود دارد و از نظر انواع معلولیت، بین شهرستان‌های استان اردبیل نظم خاصی وجود ندارد ومعلولیت‌های مختلف در شهرستان‌های استان پراکنده شده‌اند.