تحلیل جامعه شناختی زباله ریزی در بین گردشگران (مطالعه موردی: استان مازندران)

Abstract

امروزه زباله‌پراکنی به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی، اجتماعی و زیباشناسی در سراسر جهان مطرح است. زباله‌پراکنی مصداقی است از بی‌نظمی اجتماعیشهروندان، در حوزه‌ی شهروندی محیط زیست که موجب تشدید مسائل مربوط به زباله در فضاهای شهری و عمومی شده است. به همین خاطر، هدف تحقیق حاضر بررسی جامعه‌شناختی زباله‌پراکنی در بین گردشگران استان مازندران و عوامل مؤثر بر آن، با رویکردی تلفیقی است. روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار سنجش آن پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته است. جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی گردشگرانی داخلی است که در تابستان 1393 وارد استان مازندران شده­اند. حجم نمونه‌ی آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 385 نفر برآورد شده است. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه، به طور تصادفی (نمونه‌ی در دسترس) در بین گردشگران کنار ساحل، پارک‌های جنگلی استان مازندران جمع‌آوری گردید. در این تحقیق نظریه‌ی تلفیقی تری اندیس در مورد رفتار (TIB) به عنوان چارچوب نظری است. نتایج تحقیق نشان داد که رفتار زباله‌پراکنی با متغیرهایی چون نگرش زیست‌محیطی، ضعف هنجاری، عدم احساس مسئولیت، احساس منفی نسبت به زباله، زباله‌پراکنی از دیگران، عادت، گمنامی، فقدان خدمات رابطه‌ی معناداری دارد. نتیجه آزمون مدل ساختاری نشان می‌دهد که متغیر‌های فوق توانستند 37 درصد از تغییرات رفتار زباله‌پراکنی را تبیین کنند.