بررسی تأثیر سویه‌های Trichoderma جدا شده از خاک‌های شور و سدیمی در کنترل بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه خیار (Fusarium solani)

Abstract

گونه‌های تریکودرما به دلیل تنوع متابولیسمی و قدرت رقابتی، از موجودات غالب میکروفلور خاک بوده و تقریباً در تمام زیستگاه‌ها وجود دارند. در این پژوهش توانایی چهار سویه منتخب تریکودرما برای کنترل بیماری پوسیدگی ساقه و ریشه خیار ناشی از قارچ <em>Fusarium</em> <em>solani</em> مورد مطالعه قرار گرفت. بذرهای جوانه‌زده خیار در خاک‌های سترون تیمار شده با سویه‌های تریکودرما کشت شدند. در مرحله‌ی چهار برگی بوته‌های خیار، بیمارگر به خاک گلدان‌ها مایه‌زنی گردید. بعد از گذشت یک ماه از مایه‌زنی بیمارگر شدت بیماری و فاکتورهای رشدی در گلدان‌های تیمار شده با تریکودرما در مقایسه با شاهد بررسی شدند. نتایج نشان داد سویه‌های تریکودرما باعث کاهش شدت بیماری و افزایش فاکتورهای رشدی شدند به‌طوری‌که سویه‌های<em>Trichoderma</em> <em>harzianum</em> T127-12و <em>Trichoderma</em> <em>aureoviride</em> T189-4 هر دو با 67/91 درصد بیشترین تأثیر را در کاهش شدت بیماری نسبت به گیاه شاهد داشتند. نتایج بررسی اثر سویه‌های تریکودرما روی فاکتورهای رشدی گیاه شامل طول ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و اندام­های هوایی، قطر ساقه و کلروفیل نسبی نشان دادکه تیمارهای مختلف سویه های تریکودرما تأثیرمثبتی در افزایش فاکتورهای رشدی گیاه داشت به‌طوری‌که سویه­های T189-4 و T127-12 بر روی وزن خشک ریشه در حضور بیمارگر به‌ترتیب با 97 و82 درصد افزایش، بیشترین تأثیر را داشتند. نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از این سویه‌های بومی تریکودرما می‌تواند برای کنترل پوسیدگی فوزاریومی ساقه و ریشه در برنامه‌ مدیریت تلفیقی بیماری‌ توصیه شود.