افضل الدین کاشانی هر چند به عنوان فیلسوفی با آرای بدیع و اصیل شناخته می شود اما آثار او در حوزه منطق چندان مورد توجه منطقدانان بعد از وی و نیز پژوهشگران معاصر قرار نگرفته است. با این حال این آثار از نکته سنجی و ژرف اندیشی ...

ابن‌سینا در کتاب شفا میان مفهوم احتمال و امکان تمایز گذاشته و با بیان سه رویکرد این دو مفهوم را از یکدیگر متمایز کرده گرچه بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد وی به صورت مستقل به مسئله احتمال نپرداخته است. این پژوهش به دنبال ...

ابن‌سینا در آثار متعدد خود به کاربردهای مختلف «هر ج ب است» اشاره کرده و معانی مختلفی برای آن برشمرده است و پیروان او این کاربردها را «قضیة حقیقیه» و «قضیة خارجیه» نامیده‌اند. مثال‌های ابن‌سینا برای «قضیة خارجیه» برخی صرفا ...

میان شیخ ابوسعید ابوالخیر (357-440 ﻫ. ق.)، عارف نامدار، و شیخ ابوعلی ابن‌سینا (359-416 ﻫ. ق.) منطق‌دان و فیلسوف پرآوازه، نامه‌نگاری معروفی رخ داده است که در آن بوسعید دربارۀ معرفت‌بخشی قیاسْ دشوارۀ دور را درمی‌افکند، و ...

در مقاله حاضر روش‌های مختلف صورت‌بندی سور شرطی در منطق سینوی بررسی شده است. بهره‌گیری از نمادهای معمول سور در منطق جدید، بررسی سور شرطی به عنوان جهت و استفاده از منطق مرتبه دوم سه شیوه‌ای که در این مقاله معرفی شده است. ...

فخرالدین رازی در مورد شرط صدق موجبه معدولة‌المحمول این را مطرح میکند که وجود موضوع لازم نیست و بدین ترتیب "قاعده فرعیه" – ثبوت شئ لشئ فرع لثبوت المثبت له- دچار چالش می‌شود. قطب الدین رازی با توسل به تفاوت در شرایط صدق موجبه ...

بسیاری از کتاب‌های تمدّن اسلامی هنوز ناشناخته مانده‌اند. یکی از آنها شرح فارسی بر رسالة شمسیّه اثر شیخ علی بسطامی (875-803 ق) است. شمسیّه درسنامة منطقی است که کاتبی، منطق‌دان برجسته، نگاشته و ادبیّات گسترده‌ای حول آن شکل ...

در نیمه نخست قرن بیستم لوکاسیاویچ در چهارچوب قواعد منطق کلاسیک نظام منطقی نظریه قیاس‌های حملی ارسطویی را نظامی اصل موضوعی معرفی کرده و تبیین دقیقی از این نظام ارائه داد. نظامی که در آن ضرب‌های Barbara وDatisi به همراه اصل ...

در نظام منطق سینوی انواع قضایا منحصر به قضیّۀ حملیه، قضیّۀ شرطیۀ متّصله و قضیّۀ شرطیۀ منفصله بوده،و در آن از قضایای عطفی صحبت نشده است.بر این اساس، این پرسش مهمّ مطرح می‌شود که چرا منطق‌دانان سینوی به ادات عطف نپرداخته‌اند؟ ...

یکی از مباحث مورد اختلاف در منطق سنتی تعیین دقیق مفاد سلب انفصال در قضایای شرطی مسور است. برداشت های متفاوت از مفاد شرطی منفصله مسور بویژه سالبه موجب شده است منطق‌دانان در بحث تلازم شرطیات و نیز استدلال های مرکب از شرطی ...