ارزیابی کارایی Bacillus thuringiensis در مهار زیستی دوبالان قارچ خوراکی در آزمایشگاه و مزرعه

Abstract

با توجه به این‌که دوبالان پوسیده خوار از آفات داﺋمی سالن‌های پرورش قارچ خوراکی هستند، به‌ناچار بهره بردارن از سموم شیمیایی به‌طور مکرر استفاده می‌کنند. کارگران سالن‌های پرورش قارچ و مصرف‌کنندگان قارچ خوراکی همواره در معرض تهدید سموم شیمیایی هستند، لذا معرفی روش‌های غیرشیمیایی و بیولوژیک ضروری است. این پژوهش در قالب دو آزمایش در شرایط آزمایشگاه و مزرعه انجام شد. در آزمایشگاه فرمولاسیون تجاری بایوفلش با ماده مؤثره<em>Bacillus thuringiensis</em> subsp<em>. israelensis</em> با تعدادی از حشره‌کش‌های رایج روی کمپوست استفاده شد. این آزمایش در آزمایشگاه در قالب طرح کاملاً تصادفی با هفت تیمار شامل دیفلوبنزورون 75/0 و یک در هزار، بایوفلش یک و دو در هزار، اسپینوساد (Tracer^®) 3/0 و 6/0 در هزار و شاهد (آب‌) با 10 تکرار در روزهای مختلف انجام شد. در شرایط مزرعه با توجه به نتایج آزمایشگاه، آزمایش در سه مرحله، محلول‌پاشی بایوفلش (Bti) یک در هزار روی کمپوست هم‌زمان با تلقیح اسپان، محلول پاشی بایوفلش به میزان 60 میلی‌لیتر در مترمربع روی کمپوست قبل از خاک‌دهی و کاربرد بایوفلش به‌میزان 60 میلی‌لیتر در مترمربع همراه با آب آبیاری شش روز پس از خاک‌دهی انجام شد. هر سه مرحله در قالب آزمون t، بایوفلش با شاهد (روش معمول) مقایسه شد. نتایج آزمایشگاه نشان داد که همه حشره‌کش‌ها می‌توانند در کاهش جمعیت دوبالان خسارت‌زا مؤثر باشند، به‌طوری‌ که میانگین کارایی حشره‌کش‌های دیفلوبنزورون (یک در هزار)، اسپینوساد (6/0 در هزار) و بایوفلش (دو در هزار) روی دوبالان 15 روز پس از تیمار به‌ترتیب 9/67، 2/74 و 9/79 درصد بود که تفاوت معنی‌داری باهم نداشتند. نتایج مزرعه نشان داد که کاربرد بایوفلش همراه با آب آبیاری شش روز پس از خاک‌دهی با 3/79 درصد کارایی، بیشترین تأثیر را دارد.