تعیین عوامل تاثیرگذار در پدیده فروپاشی کلنی های زنبورعسل با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

Abstract

پدیده فروپاشی کلنی های زنبورعسل در سال های اخیر تهدیدی جدی برای صنعت زنبورداری در مناطق مختلف جهان بوده است. با توجه به اینکه هنوز توافقی در مورد فاکتورهای موثر برفروپاشی کلنی های زنبورعسل وجود ندارد، در این مطالعه از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد تا از این طریق فاکتورهای موثر بر این پدیده مشخص و رتبه بندی گردد. بدین منظور، پرسشنامه مقایسات زوجی بر اساس عوامل تأثیرگذار در پدیده فروپاشی کلنی ها تهیه و توسط 29 نفر از کارشناسان بیماری های زنبورعسل تکمیل شد. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار Expert choice تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از مقایسات زوجی نشان داد که از بین عوامل تأثیرگذار مطرح شده در پدیده فروپاشی کلنی های زنبورعسل، عوامل مدیریتی بیشترین اهمیت و عوامل محیطی و بیماری زا از اهمیت کمتر و یکسانی برخودار بودند. براساس نظرات کارشناسان از بین فاکتورهای مورد بررسی، ضعیف بودن ملکه با وزن نسبی 0/144، سوء تغذیه با وزن نسبی 0/138 و استفاده از جرب کشها در کندو با وزن نسبی 0/135 مهمترین عوامل در فروپاشی کلنی های زنبورعسل و در مقابل، آلودگی به میاز و سوسک کوچک کندو با وزن نسبی 0/003 کمترین اهمیت را در پدیده مذکور داشتند. با توجه به اینکه بر اساس یافته های این پژوهش عوامل مدیریتی از اهمیت بیشتری در پدیده فروپاشی کلنی های زنبورعسل برخوردار بودند، تغییر یا بهبود روش های مدیریتی در زنبورستان ها پیشنهاد می شود.